Είναι αλήθεια πως όποτε μιλάω με φίλους με τους οποίους έχω χαθεί εδώ και χρόνια, όλοι τους θα αναφερθούν σε επιτυχίες τους, συχνά σε αδικίες που πέρασαν ή περνούν, αλλά ποτέ στα λάθη που οι ίδιοι κάνουν. Είναι τόσο παράξενο αυτό, και το ξέρω ότι γίνεται συνειδητά, γιατί και εγώ το κάνω. Μόνο σε πολύ κοντινούς μου παραδέχομαι γρήγορα πως είμαι παλιάνθρωπος. Μάλιστα επειδή αυτό είναι κάπως παράξενο για αυτούς που με κάνουν παρέα, ίσως και γιατί νιώθουν ότι δεν πρέπει να κάνουν παρέα με “κακά” παιδιά, προσπαθούν να αποδείξουν το αντίθετο, κάνοντας τα “πταίσματά” μου να φαίνονται ελαφρότερα. Νομίζω πως όλοι μας αυτό θέλουμε να κάνουμε σε μια φιλική συζήτηση, να αποδείξουμε στους φίλους μας πως είναι καλύτεροι. Και συχνά το κάνουμε αυτό και στον εαυτό μας, όταν οι σκέψεις από όλες τις αποτυχίες μας μας πνίγουν.
Είναι σημαντικό για μένα, να συμφωνήσεις με αυτό που λέω στην πρώτη παράγραφο. Αν δεν το κάνεις, δεν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και δύσκολα θα φτάσουμε παρέα στην αποδόμηση της φιλοσοφικής πρότασης που τόσο θέλω να κάνω εδώ. Ακόμα και αν δεν παρατήρησες ότι σχεδόν ποτέ σου δεν παραδέχεσαι πως είσαι παλιόπαιδο, ακόμα και στους φίλους σου, τουλάχιστον να παραδεχτείς και να παραδεχτώ πως είμαστε και οι δυο μας παλιόπαιδα. Δεν είμαστε μόνο θύματα, είμαστε και θύτες.
Πριν περίπου έναν χρόνο μιλούσα με έναν συνεργάτη μου, τον οποίο σέβομαι όσο λίγους. Κάποια στιγμή λοιπόν αναφερθήκαμε στον χριστιανισμό, όπου μου είπε πάνω-κάτω πως είναι μια φιλοσοφία που έφερε πολλούς αθώους ακολούθους της σε άδικο θάνατο και ταυτόχρονα μια φιλοσοφία που σκότωσε τόσους αθώους επειδή δεν ήταν χριστιανοί. Η άμεση απάντηση που του έδωσα ήταν πως δεν μπορεί να κατηγορεί την ίδια φιλοσοφία για δύο αντιφατικά φαινόμενα. Χρειάζεται να βρει τι ήταν αυτό που δίδαξε ο Χριστός, τι κατάλαβαν από αυτό οι απόστολοι και οι πρώτοι μαθητές και ποια ήταν η πρώτη ερμηνεία από την εκκλησία – το σύνολο των πρώτων ακολούθων του Χριστού, πριν αποφανθεί για τη φιλοσοφία. Αν αυτά τείνουν προς το ένα από τα δύο φαινόμενα, τότε το άλλο είναι αποτέλεσμα άλλης φιλοσοφίας, ξένης από τη διδασκαλία του Χριστού.
Αυτού του είδους την κριτική την κάνουμε όλοι μας. Προσπαθώντας να φέρουμε άποψη για πολιτικούς, φίλους, γνωστούς, καλλιτέχνες κλπ, μαζεύουμε έναν σωρό από συμβάντα που αφορούν το πρόσωπό τους, τα βάζουμε σε έναν κουβά και προσπαθούμε να ορίσουμε τον χαρακτήρα τους. Ένα πράγμα που έμαθα τελευταία είναι να μην μπερδεύω την κακία με τη χαζομάρα. Μπορεί ένας κακός και ένας κουτός να κάνουν παρόμοιας μορφής κακό, αλλά ο χαρακτήρας τους να είναι τελείως διαφορετικός. Δεν νομίζω π.χ. πως μπορείς να βάλεις στο ίδιο τσουβάλι Χίτλερ – Κιμ Γιον Ουν – Πούτιν – Ερντογάν – Λεπέν – Τραμπ. Υπάρχουν πολύ διαφορετικές αφετηρίες, νομίζω, στον κάθε χαρακτήρα από αυτούς.
Οκ, ελπίζω να μην σε έχασα γιατί τώρα θα το στρέψουμε στο θεολογικό! Υπάρχει λοιπόν ένα φιλοσοφικό επιχείρημα το οποίο λέει ότι: υποθέτοντας ότι ο Θεός είναι το καλύτερο καλό που υπάρχει, τότε αναγκαστικά θα έχει τις παρακάτω ιδιότητες:
- Παντογνώστης: Ξέρει τα πάντα – και το μέλλον
- Παντοδύναμος: Μπορεί να κάνει ό,τι θέλει
- Πανάγαθος: Έχει καλές προθέσεις
Εάν λοιπόν έχει αυτές τις 3 ιδιότητες, θα ξέρει ότι υπάρχει κακό, θα μπορεί να το αποτρέψει και θα θέλει να το αποτρέψει. Άρα γιατί δεν το κάνει; Το ότι δεν το κάνει είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχει. Αυτή η υπόθεση ονομάζεται “το πρόβλημα του κακού”.
Μία καλή απάντηση είχε δώσει ο C.S. Lewis, και μια πιο αστεία ο Dr. Ravi Zacharias. Εγώ εδώ θα προσπαθήσω να δώσω μια άλλη απλούστερη και ψυχολογικότερη.
Ας υποθέσουμε λοιπόν πως υπάρχει ο Θεός ακριβώς όπως τον ορίσαμε* και αποφασίζει να εξαλείψει το κακό από τον κόσμο. Τι πρέπει να κάνει ακριβώς; Αν θυμάσαι την πρώτη μου παράγραφο, η λύση θα ήταν να μας εξαφανίσει όλους μας. Κάτι παρόμοιο βέβαια έχει γίνει στην ιστορία, όπως περιγράφεται στην Π.Διαθήκη. Βλέπε κατακλυσμός του Νώε, Σόδομα και Γόμορρα, και διάφορες κρίσεις λαών που θυσίαζαν τα παιδιά τους σε ψεύτικους θεούς όπως στον Βαάλ, τους οποίους με διάφορους τρόπους τιμώρησε μαζικά ο Θεός (ή επέτρεψε να τιμωρηθούν – αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα). Ακόμη προέλεγε και πότε ακριβώς θα “συμπληρωθεί” η αμαρτία τους, έτσι ώστε να γίνει η κρίση στον προκαθορισμένο καιρό. Μοιάζει αρκετά με τις 3 ιδιότητες που προείπαμε, έτσι;
Ενώ το έκανε αυτό, σήμερα οι άθεοι λένε: το έκανε γιατί είναι κακός! ποιος απάνθρωπος θα μπορούσε να σκοτώσει τόσο κόσμο; Βλέπεις το double standard εδώ; Πάντα το κακό που κάνουμε εμείς είναι λιγότερο κακό από αυτό που κάνουν οι άλλοι. Ως εκ τούτου, μόνο οι άλλοι πρέπει να τιμωρηθούν από τον υποτειθέμενο θεό. Αυτή όμως η λογική φέρνει μια γενική ατιμωρησία. Άρα για ποιο πράγμα ακριβώς κατηγορείς τον Θεό;
– το έφτιαξα και στο 9gag :)
Πρόσφατα συνειδητοποίησα πως με όποιον έχω μαλώσει τα τελευταία χρόνια δεν άλλαξε μυαλά. Ακόμα και μπροστά μου κάνει τις ίδιες βλακείες. Άρα η κρίση που έφερα (ίσως όλες τις φορές με υπεροψία) δεν ήταν αποτελεσματική. Κάτι τέτοιο νομίζω είχε στο μυαλό του ο Θεός όταν είπε: μην φάτε από το δέντρο του καλού και του κακού, γιατί θα πεθάνετε.
Σήμερα δεν έχουμε τέτοιου είδους κρίσεις. Δεν βλέπουμε να έρχονται προφήτες που να λένε: ISIS κόψε, γιατί θα πέσει φωτιά να σε κάψει. Αν και κάτι τέτοιο θα ήταν αυτοεκπληρούμενη προφητεία, μιας και όπως λέει ο Απ. Παύλος, οι άρχοντες έχουν τη μάχαιρα (ή τους Τόμαχοκ) για να τιμωρούν αυτούς που κάνουν κακό.
Όμως ο Χριστός που νίκησε! όπως γιορτάσαμε πριν λίγες μέρες, τις αρχές και τις εξουσίες όπως π.χ. τον άδη και τον θάνατο, αλλά και κάθε άλλη εξουσία στην οποία υπακούμε, υπέδειξε έναν άλλο τρόπο να νικήσει το κακό. Να το εξουθενώσει. Νίκα με το καλό το κακό λέει ο Απ. Παύλος. Γύρνα το άλλο μάγουλο είπε ο Χριστός. Ο τρόπος να εξαλείψει το κακό από ΜΕΣΑ μας και όχι από ΓΥΡΩ μας (όπως συχνά ευχόμαστε) είναι να μας φέρει αντιμέτωπους με την αγαθότητά του. Θεϊκό;
Ιησού, ευχαριστώ για αυτήν την αποκάλυψη που μας έκανες, δείχνοντάς μας πως ο ουράνιος Πατέρας μας δεν είναι ένα τέρας που διψάει να μας κατασπαράξει, αλλά κάποιος που έχει τον ίδιο χαρακτήρα με Σένα. Έτσι όταν όλοι γύρω μου ετοιμαστούν να με λιθοβολήσουν για να διώξουν το κακό από γύρω τους, Εσύ θα έρθεις και θα τους θυμίσεις πως και αυτοί είναι αμαρτωλοί για να με γλιτώσεις και η επιοίκειά σου θα με εμπνεύσει να αλλάξω. Αλλιώς μάλλον θα πεισμώσω και θα σου γυρίσω την πλάτη. Αλλά ξέρεις εσύ.
*τελευταία συνάντησα τη θεολογία του open theism. Έχει ενδιαφέρον, αλλά ακόμα δεν ξέρω αρκετά για να έχω άποψη. Σε αυτή τη θεολογία, από ότι καταλαβαίνω, ο Θεός δεν ξέρει το μέλλον, αλλά ξέρει κάθε πιθανό μέλλον, αφαιρώντας έτσι το βάρος των επιλογών μας από πάνω του. Σύμφωνα με τη Γραφή πάντως, υπάρχουν τουλάχιστον σημεία του μέλλοντος που τα ξέρει τέλεια, ίσως επειδή αλληλοεπιδρά με αυτά πιο έντονα(?) – προκειμένου να φέρει το αποτέλεσμα που θέλει.. όλο αυτό θυμίζει λίγο κβαντικά φαινόμενα, όπου όποτε προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε μια ιδιότητα ενός υποατομικού σωματιδίου, ενώ αυτό μέχρι τότε είχε τις εκφάνσεις κάθε δυνατής πραγματικότητας, την στιγμή της ανίχνευσης ορίζεται και η τιμή της ιδιότητάς του.
