Ο Σούπερμαν δεν είναι Ιησούς

Ανεξάρτητα από το τι μπορεί να έχετε ακούσει, ο «άνθρωπος από ατσάλι» δεν είναι Υιός του Ανθρώπου.

Με κάθε νέα ταινία Σούπερμαν, αυτή η φήμη ότι οι φαν τον βλέπουν ως το σωτήρα της ανθρωπότητας εξαπλώνεται μέσω τρέιλερ και συνεντεύξεων. Οι σκηνοθέτες των δύο τελευταίων Σούπερμαν βρήκαν το θρησκευτικό συμβολισμό ιδιαίτερα ελκυστικό, να διαμορφώνεται σε αδέξιους μονολόγους και χονδροειδείς παραλληλισμούς μεταξύ του Σούπερμαν, γεννημένου ως Καλ, ο “μοναχογιός” του Οίκου των Ελ, που “στάλθηκε στη Γη για να τη σώσει,” και του Ιησού Χριστού, του μοναχογιού του Θεού, που εστάλη για να σώσει την ανθρωπότητα.
“Είναι μια Χριστόμορφη φιγούρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό.” Ο Ζακ Σνάιντερ, σκηνοθέτης του νέου Άνθρωπος από Ατσάλι, επιβεβαίωσε στην εφημερίδα Los Angeles Times.

Διαφωνώ. Ακόμη και ως ένας Χριστιανός λάτρης των ηρώων των κόμικ, δεν βλέπω τον Σούπερμαν ως σωτήρα. Ο μεγαλύτερος υπερήρωας όλων των εποχών; Απολύτως. Ένας διαχρονικός χαρακτήρας που ευχαριστιέμαι να βλέπω ξανά και ξανά; Ναι. Αλλά δεν παίρνει ένα ρόλο Θεού για να κάνει ένα σούπερ-ήρωα να αξίζει. Ο Σούπερμαν αντιπροσωπεύει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους· για μένα, είναι ο υπέρτατος εθελοντής, που χρησιμοποιεί τα μοναδικά του ταλέντα για τους άλλους με μια Μεσοδυτική αίσθηση “συνεργασίας” μεγάλης κλίμακας.

Ακόμη και με ένα σύνθετο, διαχρονικό ήρωα όπως ο Σούπερμαν, δεν είναι τυχαίο ότι η Χριστιανική εικονογραφία εμφανίζεται τόσο συχνά, από το Entertainment Weekly ως το Fox News. Το Άνθρωπος από Ατσάλι είναι η τελευταία μπλοκμπάστερ που είναι να λάβει τη μεταχείριση του Χριστιανικού-μάρκετινγκ, έγραψε ο μπλόγκερ Jonathan Merritt στο RNS.

“Οι Warner Brothers, το στούντιο πίσω από το φιλμ που απέφερε συνολικά περισσότερα από 125 εκατομμύρια δολάρια αυτό το Σαββατοκύριακο, μίσθωσε την βασισμένη στην πίστη εταιρεία δημοσίων σχέσεων Grace Hill Media για να διασφαλίσει ότι η Χριστιανική αγορά δεν έχασε τις συνδέσεις,” δήλωσε.

Πώς θα μπορούσαμε να τις χάσουμε; Ο Richard Corliss του Περιοδικού Time διασπά τους (πολλούς) ρητούς παραλληλισμούς που είναι ζωγραφισμένοι μεταξύ του Καλ-Ελ και του Ιησού:

Το Άνθρωπος από Ατσάλι παίρνει το σύνθημά του από το Superman Returns του Μπράιαν Σίνγκερ του 2006, που έθεσε τον ήρωά μας σαν το Χριστιανικό Θεό που έρχεται στη γη για να σώσει την ανθρωπότητα: Ιησούς Χριστός Σούπερμαν. Ο Goyer πάει μακρύτερα, δίνοντας στο χαρακτήρα μια παρασκηνιακή υπενθύμιση από τα Ευαγγέλια: ο πανταχού παρών πατέρας από μακριά (συν μια μητέρα)· οι Επίγειοι γονείς· ένα σημαντικό προμήνυμα στην ηλικία των 12 (ο Ιησούς συνομιλεί με τους πρεσβυτέρους του ναού· ο Καλ-Ελ σώζει παιδιά σε μια σύγκρουση λεωφορείου)· η ασκητική περιπλάνηση στην πρώιμη ωριμότητά του (40 ημέρες στην έρημο για τον Ιησού· μια ντουζίνα χρόνια σε δουλειές του ποδαριού για τον Καλ-Ελ)· η δημόσια ζωή του, στην οποία εκτελεί μια σειρά από θαύματα· και στη συνέχεια, σε ηλικία 33 ετών, η τελική δοκιμή της θεότητας και ανθρωπότητας. “Η μοίρα του πλανήτη σας βρίσκεται στα χέρια σου,” λέει ο άρχοντας Τζορ-Ελ στον μονογενή υιό του, που πηγαίνει μακριά για να αντιμετωπίσει τον Ζοντ τον αντί-Θεο σε μια δοκιμασία Γολγοθά.

Αυτοί είναι οι συναφείς υπαινιγμοί, αλλά στην απεικονιστική-εμμονή, το θρησκευτικά αστοιχείωτο Χόλλυγουντ, πολλοί άλλοι γίνονται ανόητοι. Ο υιοθετημένος Κλαρκ Κεντ ανατράφηκε σε ένα θεοφοβούμενο σπίτι στο «Man of Steel», και ρωτά από τις εξωγήινες δυνάμεις του: “Ο Θεός μού το έκανε αυτό;» Αλλά όταν ο ώριμος Κλαρκ αναζητά συμβουλές σε μια εκκλησία, μια σκηνή διαδεδομένη με απεικονίσεις του Κήπου της Γεθσημανή, ένας ιερέας τού λέει να κάνει «ένα άλμα πίστης” …πίστη στον ανθρωπισμό, αυτό είναι.

Όλα αυτά τα σύγκρισης με το Θεό πράγματα κάνουν απλά τον μεγαλύτερο-από-τη-ζωή Σούπερμαν πιο απόμακρο και εμποδίζει το ρομάντζο στο Man of Steel. Δεν τον φέρνει κάτω στη γη, και δεν βοηθά το κοινό να κατανοήσει τον πραγματικό Μεσσία. Δεν έχει σημασία πόσο θρησκευτικές απεικονίσεις χρησιμοποιούνται ή πόσοι παραλληλισμοί είναι ενσταλαγμένοι στην πλοκή, οι ήρωες των κόμικ δεν έχουν το ίδιο το πράγμα που κάνει τον Ιησού Σωτήρα μας. Μπορούν να σώζουν ζωές, αλλά δεν μπορούν να σώσουν ψυχές.

Ο Τζορ-Ελ λέει στον παντοδύναμο γιο του να είναι το “ιδανικό για να προσπαθεί προς” της ανθρωπότητας, αλλά τελικά το μόνο ιδανικό που ο Σούπερμαν αντιπροσωπεύει είναι η ελπίδα…όχι σε μια συγκεκριμένη υπόσχεση, απλά ελπίδα. Επίσης δεν έχει οπουδήποτε να σώσει την ανθρωπότητα προς, κανένα «καλύτερο μέρος» να της προσφέρει, βλέποντας ότι (η προέλευση του Σούπερμαν φθείρεται…) η πατρίδα του ο πλανήτης Κρύπτον έχει καταστραφεί. Ως ήρωας, μπορεί να μας εμπνεύσει να προσπαθούμε περισσότερο και να στοχεύουμε ψηλότερα, αλλά ακόμα και ο Σούπερμαν έχει όρια.

Ο Σνάιντερ, ο σκηνοθέτης του Man of Steel, μπορεί να επιμείνει ότι όλοι οι Χριστό-φιλοι παραλληλισμοί είναι “η δοκιμασμένη-και-αληθινή μεταφορά του Σούπερμαν,” αλλά δεν είναι τόσο ξεκάθαροι. Το επιχείρημα μπορεί να γίνει ότι η ιστορία καταγωγής του Σούπερμαν αντλεί από το «μύθο του μεσσία», αλλά το ίδιο κάνουν και τα αειθαλή «εκλεκτά» τόξα των ηρώων εκατοντάδων άλλων παραδειγμάτων φαντασίας.

Πολλοί υπερήρωες, και ο Σούπερμαν ιδίως, αποτελούν τη φιλόδοξη πτυχή της ανθρώπινης φύσης. Αυτό είναι όλο το νόημα της ιστορίας. Σε έναν αδιάφορο κόσμο, οι δημιουργοί του Σούπερμαν Τζο Σούστερ και Τζέρι Σίγκελ ονειρεύτηκαν έναν άνθρωπο με τόσο τη θέληση όσο και την ικανότητα να ανθίσταται στους φαινομενικά ανίκητους κακούς της εποχής τους, όπως ο Αδόλφος Χίτλερ. Η δημιουργία του ιπτάμενου-ήρωα ήρθε ως φυσική εκπλήρωση της ευχής να αντιμετωπίσουμε ένα πολύ φυσικό πρόβλημα.

Συνεχίζουμε να αναζητούμε ήρωες στην ποπ κουλτούρα για να αντιμετωπίσουμε τα σημερινά μας προβλήματα. Η New York Times χτύπησε το Iron Man 3 για την αποτυχία να απεικονίσει επαρκώς τη σύγχρονη τρομοκρατία, και το Man of Steel μονάχα το αποτόλμησε στον σημερινό πραγματικό κόσμο κατά τη διάρκεια μιας σύντομης συζήτηση για ένα μη επανδρωμένο σκάφος επιτήρησης. Ωστόσο, δεν είναι αυτή η ηρωική αιχμή κατανόηση του τρόμου της εποχής μας που τους καθιστά δημοφιλείς και ισχυρούς· είναι η προθυμία τους να πολεμήσουν το κακό σε όλες τις περιπτώσεις, συνήθως με μόνο το κίνητρο τού πολεμάω το κακό. Όπως η επιθεώρηση CT έγραψε, “ο Σούπερμαν… είναι ως επί το πλείστον για να χορτάσει αυτό το μέρος της Αμερικανικής ψυχής που θέλει τους μεσσίες της να χτυπούν πράγματα, επίσης.” Η καταπολέμηση του κακού είναι ένα ιδανικό που αξίζει, αλλά ένα πολύ ανθρώπινο παράδειγμα.

Δεν αμφισβητώ την ιδέα ότι το αρχέτυπο του Σούπερμαν επικαλείται Χριστό-φιλα χαρακτηριστικά· η δημοτικότητα αυτής της μορφής δείχνει πόσο εμείς ως άνθρωποι είμαστε ελκυμένοι στα γνωρίσματα του Σωτήρα μας. Όμως, ο Καλ-Ελ δεν είναι Σωτήρας της ανθρωπότητας και υπολείπεται μακράν του Χριστού. Ο Χριστός αντιπροσωπεύει μια πολύ συγκεκριμένη ελπίδα και μια αιώνια υπόσχεση πολύ καλύτερη από ό,τι απλά μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Δίπλα σε αυτό το είδος δύναμης, η θυσία, και σωτηρία για όλους, ο Σούπερμαν φαίνεται εντελώς μικροκαμωμένος. Ας αφήσουμε λοιπόν τον Ιησού να είναι Χριστός, το Χόλλυγουντ, και τον Σούπερμαν να είναι ένας ήρωας.

 

Πηγή 

One thought on “Ο Σούπερμαν δεν είναι Ιησούς

  1. Στο άρθρο με τον Σούπερμαν ξεχνάνε να πουν πως το ίδιο συμβαίνει και με η Νάρνια, όμως επειδή η Νάρνια είναι παραδοσιακά μπλεγμένη με χριστιανικό υπόβαθρο κανείς δεν το σκέφτηκε έτσι… Τότε ή το κείμενο για τον Σούπερμαν είναι υπερβολικό και δημιουργούμε θέματα ή αποσιωπούμε για τα έργα τα οποία είναι πιο αρεστά στο χριστιανικό κοινό…
    Τέλος συνδέω το σχόλιο της Χριστόμορφης φιγούρας με την πραγματική έννοια της Χριστόμορφης αγάπης που είναι η αυτοθυσία, κάτι που ο ίδιος ο χαρακτήρας φαίνεται να κάνει συνέχεια… Για εμένα είναι Χριστόμορφη φιγούρα, όχι όμως Χριστός. Έτσι όπως και όλοι όσοι παλεύουν σαν χριστιανοί και μάχονται είναι χριστόμορφες φιγούρες, δεν βλέπω το λόγο να διακρίνουμε χαρακτήρες οι οποίοι έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά…

Leave a Reply to Bobby Tsakman Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *