Μία εικόνα, χιλιάδες… απόψεις

Είτε ως μυστήριο, είτε ως τελετή, είτε απλά ως ανάμνηση των παθημάτων του Κυρίου, ο μυστικός δείπνος τελείται ίσως από όλα τα χριστιανικά δόγματα. Ο τρόπος που προσεγγίζεται το θέμα έχει προκαλέσει πολλές διαμάχες όπως π.χ. το εάν μετουσιώνεται σε σώμα και αίμα Χριστού ο άρτος και το ποτήριο – κρασί. Σε κάποιες χώρες, καθώς υπάρχει σοβαρό θέμα με τον αλκοολισμό, υπάρχουν εκκλησίες που έχουν αντικαταστήσει το κρασί με χυμό σταφυλιού. Όσο μάλιστα προχωράς σε άλλες παραδόσεις τόσο πιο πολλά πράγματα θα βλέπεις. Όμως το άρθρο αυτό δεν θα θίξει τίποτα από αυτά, αλλά κάτι το πιο θεμελιώδες.

Όταν ήμουν ακόμα μαθητής δημοτικού, είχαμε πάει εκδρομή με το σχολείο σε μια εκκλησία. Τα παιδιά είχαν βρει ως κάτι το cool να χρησιμοποιούν άσχημη γλώσσα ο ένας για τον άλλο. Αυτό σιγά-σιγά είχε γίνει συνήθεια και έτσι βγαίνοντας από την εκκλησία, μετά από λίγη ώρα, ένα παιδί πειράζει ένα άλλο και το δεύτερο τον βρίζει. Τότε μπαίνει στο παιχνίδι ένας τρίτος και λέει: “πας καλά; τώρα βγήκαμε από την εκκλησία!”!

Αυτή η φράση με έχει σημαδέψει τόσο πολύ, που ακόμα και σήμερα θυμάμαι ποιος το είπε και σε ποιο σημείο περίπου ήμαστε στον δρόμο. Σκεφτείτε το λιγάκι. Το ότι μόλις βγήκαμε από την εκκλησία, σημαίνει πως θα πρέπει να είμαστε καλοί για λίγη ώρα, σε λίγο πάλι θα ξαναμπούμε στον κόσμο μας. Όταν δηλαδή απομακρυνθούμε αρκετά από την εκκλησία, ο Θεός δεν θα μας βλέπει ή δεν θα στεναχωριέται με τις πράξεις μας, απλά γιατί δεν θα το κάνουμε κοντά στην εκκλησία του, οπότε γιατί να στεναχωρηθεί; Επίσης η ιερότητα του χώρου θα έχει σβήσει..

Σε αυτήν τη στιγμή λοιπόν, αγαπητοί μου, είχα αντιληφθεί για πρώτη φορά την ιδέα της απανταχού παρουσίας του Θεού, και την ιδέα της ιερότητας του χώρου. Πριν μπω στο ψητό θα σας φέρω άλλο ένα παράδειγμα. Πρόσφατα επισκέφτηκα την Ιταλία όπου στην είσοδο του γνωστού τεράααστιου ναού “Duomo” υπήρχαν δύο μικρά σήματα: απαγορεύεται οι γυναίκες να φορούν βαθύ ντεκολτέ και άντρες-γυναίκες να φοράνε σορτσάκια ή μίνι, αν θέλουν φυσικά να μπουν μέσα στον ναό. (με ένστολη εξέταση στην είσοδο!!)

Μιλάμε για την πλήρη διαστρέβλωση. Ο Χριστός δίδαξε τη Σαμαρείτισσα (Ιωάννης 4ο κεφάλαιο) πως θα παύσει η εποχή των ναών και θα αρχίσει η εποχή του “εν πνεύματι και αληθεία”. Εμείς αντ’ αυτού επενδύουμε στο να παίρνουμε λεφτά από τους φτωχούς και να χτίζουμε ναούς! στους οποίους για να μπεις πρέπει να είσαι ήδη σεμνός.

Αλλάζω λίγο οπτική και επανέρχομαι στο τέλος. Η θεία κοινωνία ή αλλιώς το δείπνο είναι κάτι το οποίο κρατάει από την Παλαιά Διαθήκη. Το ξέρατε; Ουσιαστικά είναι η πρώτη Λατρεία που δίδαξε ο Θεός μέσω του Μωυσή. Κατά την προετοιμασία του λαού Ισραήλ για την τελευταία πληγή αλλά και για την έξοδό τους, οι Εβραίοι έπρεπε για μια βδομάδα να τρώνε άζυμο ψωμί και την τελευταία μέρα να σφάξουνε το 1 χρόνου αρνί, το οποίο έπρεπε να φάνε ολόκληρο. Ό,τι περίσσευε έπρεπε να το κάψουν. Το αίμα του θα χρησίμευε ως σημάδι στην κάσα της πόρτας τους, για να μην θανατωθεί κανένας από τους Ισραηλίτες. Φυσικά εδώ προαναγγέλεται, με την πρώτη αυτή λατρεία, αυτό που μετά από χρόνια είπε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: “Αυτός είναι ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτία του κόσμου”.

Υπάρχει όμως κάτι που δεν το προσέχουμε συνήθως. Στις οδηγίες που έδωσε ο Θεός στον Μωυσή (Έξοδος 12:4) λέει πως αν κάποιος δεν έχει μεγάλη οικογένεια, ας συνεννοηθεί με έναν γείτονά του και ας φάνε από το ίδιο αρνί.

Λεπτομέρεια;

Ας σκεφτούμε λίγο τι έγινε με τις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες. Ο Απόστολος Παύλος ήταν αυτός που ίδρυσε την εκκλησία της Κορίνθου. Μπορεί να μην ήταν πολύ περήφανος για την υπεροψία τους και για τις διαφορές που υπήρχαν μέσα σε αυτή (ταξικές, δογματικές, υπερηφάνειας) αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να δηλώσει πως αυτός ήταν ο πρωτεργάτης ή ο πνευματικός τους πατέρας. Υπήρχε λοιπόν ένα πολύ σοβαρό θέμα που εντοπίζει στο 11ο κεφάλαιο της Ά Κορινθίους. Τους λέει πως ενώ μαζεύονται για να κάνουν το δείπνο, το κάνουν με τέτοιο τρόπο που είναι μάλλον για το κακό τους παρά για ευλογία. Συγκεκριμένα αναφέρει το μεγάλο πρόβλημα: κάποιοι καθώς είναι πιο πλούσιοι, τρέχουν να φάνε το φαγητό που έχουν φέρει και άλλοι που είναι φτωχοί δεν έχουν να φάνε τίποτα. Κι από πάνω, κάποιοι μεθάνε κιόλας!!

Αφού λοιπόν αναφέρει το γνωστό: αυτό είναι το σώμα μου.. αυτό είναι το αίμα μου, να το κάνετε αυτό στην ανάμνησή μου, τους λέει:

“Ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ κυρίου.”

Και μετά στο τέλος του κεφαλαίου: όταν τρώτε, να τρώτε όλοι μαζί!

Τι σημαίνει λοιπόν αναξίως; Όχι πραγματικά πείτε μου. Διαβάστε και μόνοι σας την περικοπή όσες φορές θέλετε. Βλέπετε πουθενά να λέει: θα κάνετε νηστεία τόσες μερες πρίν; όχι, ούτε καν στην Παλαιά Διαθήκη. Λέει πουθενά ότι πρέπει να έχετε (εξ)ομολογήσει όλες τις αμαρτίες σας; Όχι! ούτε καν στην Παλαιά Διαθήκη. Τότε τι στο καλό σημαίνει αυτό το αναξίως;

Για αυτούς που λένε πως πρέπει να έχεις κάνει νηστεία, όχι. Η νηστεία είναι κομμάτι της χριστιανικής ζωής, είναι όμως όχι τελετουργικό ή τυπικό, αλλά ουσιαστικό. Η εξομολόγηση δεν μπορεί να είναι προϋπόθεση για να πάρεις μέρος στη θεία λειτουργία. Η εξομολόγηση των αμαρτιών μας είναι κάτι που κάνουμε ως χριστιανοί άσχετα με το αν θα πάρουμε μέρος σε κάτι τόσο ιερό.

Άλλωστε τι το περισσότερο ιερό υπάρχει σε έναν ναό; ο Θεός είναι Πνεύμα, και αυτοί που τον προσκυνούν θα τον προσκυνούν με πνεύμα και αλήθεια. Μήπως οι αρχαίοι Κορίνθιοι μαζεύονταν σε ναό; Όχι. Αυτό είναι το λάθος τους; Όχι και πάλι! Το λάθος τους είναι πως ξεχνάνε να υπηρετήσουν και να φέρουν δικαιοσύνη.

Να το πάω ένα βήμα παραπέρα; Τι άλλο έκανε ο Χριστός στο τελευταίο δείπνο; Έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Τους υπηρέτησε δηλαδή! Όχι μέσα σε ναό, αλλά σε ένα σπίτι. Από το ψωμί που είχε, έφαγαν όλοι. Από το κρασί που είχε, ήπιαν όλοι. Αυτό τους δίδαξε – ότι οφείλουν να υπηρετούν και να μην ζητούν να υπερτερούν! Αυτό υπάρχει και στην πρώτη αυτή λατρεία των Εβραίων. Ο ένας να δώσει στον άλλον από το αρνί του. Όλοι να φάνε από το σώμα του αμνού. Συνεννόηση, ισότητα, ενότητα, μοιρασιά, τάξη διαλύοντας τις ταξικές διαφορές. Ο πλούσιος και ο φτωχός μπροστά στον Θεό δεν διαφέρουν. Δεν έχει ο πλούσιος μεγαλύτερη κυριότητα στο σώμα του Χριστού.

Να το πάω ένα βήμα ακόμα παραπέρα; Ακόμα και εάν ήταν υποχρέωση να ομολογήσουμε τις αμαρτίες μας πριν τη θεία κοινωνία, νομίζετε πως θα τις θυμόμασταν όλες; Και αν πείτε ναι, τότε σκεφτείτε τι λέει ο Απόστολος Παύλος στο Ά Κορ. 4:4 – η συνείδησή μου δεν με ελέγχει σε τίποτα, αλλά αυτό δεν με κάνει δίκαιο (αθώο).

Μας κάνει η νηστεία να είμαστε ικανοί για να πάρουμε μέρος στη Θεία Λειτουργία; τότε οι χορτοφάγοι είναι πάντα έτοιμοι (όχι ανάξιοι) και εμείς οι υπόλοιποι θα πρέπει να πασχίσουμε λιγάκι..

Οκ, υπάρχει και άλλο ένα “υπερόπλο” της τελετουργικής ιερότητας αυτού του μυστηρίου. το.. (Ματθαίος 5:23-25) “Αν καθώς προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο θυμηθείς πως κάποιος έχει κάτι εναντιόν σου, άσε το δώρο σου εκεί και πήγαινε να συμφιλιωθείς γρήγορα με τον αντίδικό σου..”

Αυτό, λένε λοιπόν, πως αναφέρεται στη θεία κοινωνία. Οκ, ας το δεχτώ. Τι λέει ουσιαστικά αυτό; Ας μην το απομονώνουμε από τη συνέχεια.. καθώς λέει πως πρέπει να το κάνεις αυτό για να μην σε παραδώσει ο αντίδικός σου στον δικαστή και αυτός στη φυλακή. Αλλά υπάρχει και άλλο ένα νόημα εδώ. Η πραγματική λατρεία δεν είναι να παρακολουθείς κάθε “ιερή τελετή” και κάθε λειτουργία. Όχι. Η πραγματική λατρεία είναι να αγαπάς τον Θεό με όλο σου το είναι και τον διπλανό σου σαν τον εαυτό σου.

Συμπέρασμα: Αν ο Θεός ήθελε σήμερα να τον υπηρετήσουμε και μας εμφανιζόταν ξαφνικά μπροστά μας, τι θα μας έλεγε; Θέλω να κάνεις μπροστά σε όλους τον σταυρό σου και να κάνεις δυνατά προσευχές, μεγάλες, και να δείχνεις “πιστός”… ή πήγαινε και συμφιλιώσου με τους εχθρούς σου και ζήτα συγγνώμη από όποιον έχεις βλάψει; Ας θυμηθούμε τον Ζακχαίο.

Πότε θα είμαστε λοιπόν ικανοί να λατρεύσουμε τον Θεό αξίως; θα φτάσουμε ποτέ σε αυτό; Ας μην παραμυθιαζόμαστε, υπάρχουν κάποια βασικά πραγματάκια που μας ζητάει ο Θεός να κάνουμε, ας μην τα ιεροποιούμε και τελετοποιούμε και διαστρεβλώνουμε. Η ειλικρίνεια – όπως σε κάθε σχέση – έτσι και στη σχέση με τον Θεό είναι η βάση, και αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει πουθενα χωρίς την απλότητα. Απλότητα και ειλικρίνεια. Αλλιώς το κάνουμε ανάξια, το υπερστολίζουμε και χάνουμε το νόημα. Το νόημα είναι πως είμαστε ανάξιοι ούτως ή άλλως. Το νόημα είναι πως ο Θεός μας αγάπησε έτσι και μας έδωσε τον Γιό του όχι μόνο για να σωθούμε κάποτε, αλλά και για να σωθούμε τώρα. Να μάθουμε από το παράδειγμά του. Απλά, ήρεμα χωρίς υπερβολές και μεγαλομανία.