Πριν από μία βδομάδα είδα ένα ντοκιμαντέρ ξένης παραγωγής στη ΝΕΡΙΤ με τον τίτλο “brain doping”. Δυστυχώς δεν υπάρχει ολόκληρο στο youtube, μόνο ένα απόσπασμα, το παρακάτω:

Γύρω στο 2:22, ο ομιλητής λέει μία συναρπαστική φράση:

We don’t see what’s out there, we project what we know on everything. And can’t you see that’s a bottleneck to creativity?

όπερ μεθερμηνευόμενον εστί:

Δεν βλέπουμε αυτό που υπάρχει εκεί έξω, προβάλλουμε αυτά που ξέρουμε στα πάντα. Και δεν μπορείτε να δείτε πως αυτό είναι μία στενωπός για τη δημιουργικότητα;

Αμέσως πριν τη ρήση αυτή, ο ομιλητής δίνει κάποια εξέχοντα παραδείγματα μεγάλων καλλιτεχνών με κάποια σοβαρή ασθένεια, ενώ αμέσως μετά δίνει το παράδειγμα δύο μικρών καλλιτεχνών, δύο κοριτσιών 4,5 ετών, το ένα από τα οποία είναι αυτιστικό. Το αυτιστικό κοριτσάκι όμως ζωγραφίζει πολύ καλύτερα, επαγγελματικά θα έλεγε κάποιος. Γιατί άραγε;

Η απάντηση βρίσκεται στον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Το αυτιστικό κοριτσάκι δεν προβάλλει την εικόνα αυτών που ξέρει σε αυτά που βλέπει, απλά ζωγραφίζει ό, τι βλέπει, σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ. Αντίθετα με το άλλο κοριτσάκι, που προβάλλει προφανώς κάτι που ξέρει: π.χ. τη Μίνι ή ένα ανθρώπινο πρόσωπο και κάτι που μοιάζει με μπαλόνι.

Λίγο πιο μετά (γύρω στο 3:30) αποδεικνύεται με ένα πείραμα ένα φανταστικό φαινόμενο: Μία κοπέλα μαθαίνει να λύνει αριθμητικούς γρίφους με σπίρτα, μόνο που μαθαίνει να λύνει συγκεκριμένους γρίφους, με συγκεκριμένο τρόπο. Γίνεται πολύ ειδική στο να λύνει τέτοια προβλήματα, και έτσι όταν εκτίθεται σε ένα πολύ ευκολότερο, αλλά λίγο διαφορετικό πρόβλημα, είναι πολύ “τυφλή” για να δει την προφανή λύση. Τι έγινε;Η εξήγηση έρχεται από τις επιστήμες της νευρολογίας και της ανθρωπολογίας.

Το αριστερό τμήμα του εγκεφάλου είναι υπεύθυνο για τη γνώση, τη λογική κλπ, ενώ το δεξί είναι υπεύθυνο για τη δημιουργικότητα, τη συναισθηματική νοημοσύνη που λέμε. Όταν λοιπόν γυμνάζεις υπερβολικά το ένα μισό, χάνεις στοιχεία της πραγματικότητας. Γίνεσαι τυφλός, δογματικός, ανίκανος να δεις λεπτομέρειες και να δεχτείς νέα δεδομένα.

Το βίντεο κλείνει με τρεις συμβουλές για να αυξήσεις τη δημιουργικότητά σου: τον ύπνο, τον καφέ και τον διαλογισμό (προσευχή για έναν χριστιανό φαντάζομαι).

….

Φυσικά, καθώς μάλλον ισχύει η αρχή που προτείνει το βίντεο, βλέποντας και ακούγοντας τα παραπάνω, ανέσυρα αυτόματα μερικές σημαντικότατες ρήσεις της Αγίας Γραφής:

Ο Χριστός (στο κατά Ματθαίον 13:11-17) φέρνει στο προσκήνιο μία προφητεία του Ησαΐα, προκειμένου να απαντήσει στην ερώτηση: “γιατί μιλάς με παραβολές;”. Χρησιμοποιεί, λοιπόν, φυσικές εικόνες της καθημερινότητας, και ενώ όσοι τον ακούν πιάνουν το προφανές, δεν καταλαβαίνουν το απώτερο νόημα. Γίναμε με λίγα λόγια όλοι ειδικοί στο τι είναι ο σπόρος, πώς λειτουργεί, τι pH και ποια θρεπτικά χαρακτηριστικά πρέπει να έχει το χωράφι για κάθε σπόρο, πότε το οργώνουμε, πότε το σπέρνουμε, πότε θερίζουμε κλπ.., αλλά κανένας δεν μπορεί να συλλάβει τις πνευματικές εικόνες που εννοεί ο Χριστός με αυτά τα παραδείγματα. Γίναμε ειδικοί στα πρόσκαιρα.

Αυτό ίσως θυμίζει τα λόγια του Απ. Παύλου (στην Ά προς Κορινθίους 2:15): ότι τα πνευματικά δεν βγάζουν νόημα στους “ψυχικούς” ανθρώπους. Λίγο πιο πάνω εξηγεί πως κανένας δεν καταλαβαίνει τι έχει κάποιος άλλος στο μυαλό του, παρά μονάχα το πνεύμα του άλλου. Οι πιστοί, όμως, έχουν λάβει το Πνεύμα του Θεού, και έτσι καταλαβαίνουν τα πνευματικά. Να σημειώσω πως η έννοια του “ψυχικού” ανθρώπου εδώ δεν έχει κοινό τόπο με τον “πνευματικό” άνθρωπο στη γλώσσα της Καινής Διαθήκης. Ψυχικός είναι ο, θα λέγαμε, επιπόλαιος, εφήμερος, σάρκινος, γήινος.

Στην πραγματικότητα η πρώτη μου σκέψη ήταν η παρακάτω: Την εποχή που όλοι οι λαοί προωθούσαν έναν παράξενο θεϊσμό, π.χ. οι Έλληνες ανθρωπομόρφιζαν τους 12 θεούς, ο συγγραφέας της Γένεσης προτείνει ένα επαναστατικό σκεπτικό: το “κατ’ εικόνα”. Δηλαδή σου λέει: θες να λες πως αγαπάς τον Θεό; οκ. Να ξέρεις, όμως, πως η εικόνα του Θεού προβάλλεται σε κάθε άνθρωπο. Πρόβαλε λοιπόν την αγάπη σου, τον σεβασμό που έχεις προς τον Θεό στους ανθρώπους.
Ξέρετε, το να ανακαλύπτεις πως ο συγγραφέας  της Γένεσης είχε τόσο προχωρημένη ανθρωπολογική γνώση, βάζει τον κάθε αγνωστικιστή τουλάχιστον σε υποψίες για τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής.

Μετά από αυτές τις σκέψεις κρατάω δύο-τρία πραγματάκια:

• να προβάλλω τον Θεό σε κάθε πρόσωπο που συναντάω, όπως το κοριτσάκι που πρόβαλε τη Μίνι(?) στο άλογο
• να ερευνώ τα πάντα σαν να τα βλέπω για πρώτη φορά, σαν να τα βλέπω “με το μάτι του Αδάμ”. (η πιο χρήσιμη συμβουλή από τα φοιτητικά μου χρόνια – να ‘σαι καλά κ. Μασαβέτα)
• ο τρόπος να βγάλεις το μίσος από τον κόσμο δεν γίνεται με νόμους, γίνεται με αγάπη: ο ρατσιστής βλέπει τον διαφορετικό ως υποδεέστερο, γιατί αυτό έχει σαν γνώση. Χρειάζεται να αλλάξει η γνώση του, όχι να του απαγορεύεται να έχει άποψη.