Μπουρκα καταπιεση ή απελευθερωση;;

Αποφάσισα σε μια κουβέντα με τον Γ. ότι θέλω να γράψω αυτό το άρθρο για την θέση της γυναίκας στο Ισλάμ και πιο συγκεκριμένα για το δικαίωμά τους να ντύνονται με τη μπούρκα, τη χιτζαμπ, το τσαντορ ή το Νικαμπ. -Όχι γιατί ξέρω, αλλά γιατί θέλω να μάθω!-

Η σκέψη που είχα πάντα πάνω σε αυτό το θέμα ήταν ότι “Είναι ανεπίτρεπτο στον 21ο αιώνα οι γυναίκες να ντύνονται με αυτό το σύμβολο καταπίεσης”. Στην προσπάθειά μου όμως να πείσω τον εαυτό μου ότι είμαι “ανοιχτόμυαλη” συνειδητοποίησα ότι χωρίς να το καταλάβω στερούσα -εγώ η κατά τα άλλα “προοδευτική”- την ελευθερία στην επιλογή αυτών των γυναικών εάν θέλουν την “μαντίλα” ή όχι. Σε αυτό το σημείο  και πριν προχωρήσω θα ανοίξω μια παρένθεση προσπαθώντας να εξηγήσω τις διαφορές στην αμφίεση μιας μουσουλμάνας.

 

Όταν λέμε Μπούρκα, εννοούμε την ολόσωμη εμφάνιση, όπου όλο το σώμα είναι καλυμμένο και τα μάτια καλύπτονται από ένα ημιδιάφανο ή δικτυωτό ύφασμα.

1 2     
Νικάμπ, είναι η μπούρκα, που έχει μια σχισμή μπροστά από τα μάτια, τα οποία είναι ορατά. 7Τσαντόρ, είναι το «μοντελάκι», όπου το πρόσωπο είναι ορατό. Περίπου, κάτι που μοιάζει με την αμφίεση που έχουν οι δικές μας καλόγριες.

4Και τέλος, η Χιτζάμπ που είναι η «μαντίλα» που καλύπτει τα μαλλιά και σκεπάζει τους ώμους. Το υπόλοιπο σώμα καλύπτεται από φόρεμα ή/και παντελόνι.

53
Επιθυμώντας να φτάσω όσο πιο κοντά γίνεται στο θέμα και να εκθέσω με σοβαρότητα και σεβασμό προς τον διαφορετικό πολιτισμό που προσπαθώ να εξηγήσω, οδηγήθηκα σε πολύ ανατρεπτικές απόψεις για την “προοδευτική” Ιωάννα που νόμιζα ότι ήμουν.

Τίτλοι όπως “Γυναίκες στο Ισλαμ κάνουν διαμαρτυρία για το δικαίωμά τους στην ένδυση” έριχναν μπουνιά και στο τελευταίο “επαναστατικό” κύτταρό μου και με έβαζαν σε σκέψεις για το τι είναι δικαίωμα και τι εξαναγκασμός. Υποστηρικτές του νόμου του Κορανίου ισχυρίζονται ότι είναι απολύτως αδύνατο να βρει κανείς αναφορά στην μπούρκα ή τη νικάμπ στο Κοράνι. Στο μεταξύ, και η χιτζάμπ [σ.σ. η μαντίλα] κάνει την εμφάνισή της στο Κοράνι οκτώ φορές, αλλά, και πάλι, πουθενά δεν αναφέρεται σε σχέση με το κεφάλι της γυναίκας.

 

«Να πεις στους πιστούς (άνδρες) ότι πρέπει να
κατεβάζουν τα βλέμματά τους και να προφυλάσσουν
τη σεμνότητά τους (να μην διαπράττουν μοιχεία).
Αυτό τους κάνει να γίνονται πιο αγνοί για τον εαυτό τους.
Ο ΑΛΛΑΧ είναι εμπειρογνώμονας για όλα όσα κάνουν.»
[Κοράνι 24:30]

 

«Και να πεις στις πιστές να κατεβάζουν τα
βλέμματά τους και να προφυλάσσουν την

αγνότητά τους (να μην διαπράττουν μοιχεία)
και να μην επιδεικνύουν την ομορφιά και τα
κοσμήματά τους, εκτός απ’ αυτά (που
συνήθως) φαίνονται εξωτερικά. Και να σύρουν
το πέπλο πάνω από τα στήθη τους και να μην
εκθέτουν τα κοσμήματά τους (ομορφιές τους),
παρά μόνο στον άνδρα τους ή στον πατέρα
τους ή στον πατέρα του ανδρός τους ή στα
παιδιά τους… »
[Κοράνι 24:31]

 

Αυτό που το Ισλάμ καλεί τους πιστούς να κάνουν, άνδρες και γυναίκες, είναι να ντύνονται σεμνά όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Συγκεκριμένα οι άντρες είναι υποχρεωτικό να καλύπτουν το σώμα τουλάχιστον από τον ομφαλό έως τα γόνατα και στις γυναίκες, η έκταση που πρέπει υποχρεωτικά να καλύπτεται είναι ολόκληρο το σώμα εκτός από το πρόσωπο και τα χέρια μέχρι τον καρπό. Εάν το επιθυμούν, μπορούν να καλύψουν ακόμα και τα εν λόγω μέρη του σώματος (σημειώνεται πως πρώτα αναφέρει για τους άντρες και μετά για τις γυναίκες). Οι γυναίκες καλούνται επιπλέον να καλύπτουν το στέρνο τους, αλλά πουθενά στο Κοράνι δεν γίνεται λόγος για τα μαλλιά. Στις ισλαμικές κοινωνίες τη διάδοση της μπούρκας την υποστηρίζουν μόνο ακροδεξιές, φονταμενταλιστικές ομάδες. (Ιστορικά βρήκα ότι η μαντίλα αναβίωσε στην Αίγυπτο κατά την περίοδο της αγγλικής κατοχής, σαν ένας τρόπος σιωπηρής αντίστασης στον κατακτητή και σαν έμπρακτη δήλωση προσήλωσης στις τοπικές πολιτισμικές αξίες. Σήμερα πολλές μουσουλμάνες υιοθετούν τη μαντίλα για τον ίδιο ακριβώς λόγο). Και αφού εξετάσαμε το τι αναφέρει το κοράνι νομίζω είναι δόκιμα σωστό να πούμε γιατί κάνει την όποια αναφορά κάνει. Η αναφορά γίνεται καθαρά για την προστασία της γυναίκας, για να είναι ασφαλής από ανθρώπους που θα θελήσουν να τις πλησιάσουν με κακό σκοπό.

«Ω Προφήτη! Πες στις συζύγους σου, στις θυγατέρες
σου και στις γυναίκες των πιστών ότι πρέπει να ρίχνουν πάνω τους
(όταν κυκλοφορούν) τα εξωτερικά τους ρούχα (κελεμπίες),
(που καλύπτουν – από το κεφάλι μέχρι τα πόδια).
Αυτό είναι κατάλληλο για να αναγνωρίζονται (ως αγνές πιστές)
και να μην παρενοχλούνται. Ο ΑΛΛΑΧ είναι Πολυεύσπλαχνος
και Γαφούρ (Αυτός που συγχωρεί πάντοτε).»

[Κοράνι 33:59]

Εάν αυτό στην τελική έχει αποτέλεσμα ή είναι σωστό να γίνεται, νομίζω ότι δεν είμαι σε θέση να το κρίνω. Δεν υποστηρίζω ότι η μπούρκα είναι κάτι καλό ή κάτι κακό, γιατί δεν μπορεί να πέσει σε αυτόν τον διαχωρισμό δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό, είναι απλά μια επιλογή. -Τωρα νομίζω είναι καλο να θέσω ενα ερώτημα, εσυ τι θα έκανες;; Σε ποιον θα έφερνες αντίσταση και σε ποιον υπακοή, όταν ξέρεις ότι η ζωή σου παίζεται κορώνα γράμματα! Εγώ απλά εύχομαι να μην χρειαστεί να μπω ποτέ σε ένα τέτοιο δίλλημα!-
Τι γίνεται όμως εάν πάψει να είναι επιλογή;;
6

 Πολλές είναι οι αναφορές ότι γυναίκες κινδυνεύουν ακόμα και με θάνατο από τους φονταμενταλιστές. Η αλήθεια είναι ότι όντως κινδυνεύουν, όχι όμως μόνο για το κομμάτι της ένδυσης που φαίνεται να μας “καίει” εμάς τους δυτικούς, αλλά και της συμπεριφοράς και του τρόπου σκέψης. Αυτό βέβαια αλλάζει από χώρα σε χώρα και από μουσουλμάνους σε μουσουλμάνους. Άρα ποιος μας δίνει το δικαίωμα να βάλουμε μια γυναίκα σε κίνδυνο αφαιρώντας το “ρούχο” της για χάρη ενός νόμου του κράτους για δήθεν προστασία του λαού και εξάλειψη της τρομοκρατίας; (βλ. Γεγονότα στη Γαλλία)

 Κλείνοντας, λοιπόν, συμπεραίνω ότι το να εξαναγκάζεις μια γυναίκα να βγει έξω από μια μπούρκα είναι τόσο άσχημο όσο να την εξαναγκάσεις να μπει σε αυτή. Οπότε πριν αρχίσουμε τις διαμαρτυρίες για το “σύμβολο καταπίεσης” ας αναρωτηθούμε εάν είναι επιλογή ή εξαναγκασμός στην εκάστοτε περίπτωση και κατά πόσο μας δίνεται ουσιαστικά το δικαίωμα να επέμβουμε ακόμα και εάν είναι εξαναγκασμός.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *