Δεν είμαι και κανένας θεολόγος, και ούτε χρειάζεται να είμαι για να έχω δικαίωμα να εξετάζω και να έχω προσωπική γνώμη πάνω στα εκκλησιαστικά. Έχω όμως μια σχετικά μεγάλη εμπειρία από διάφορες εκκλησίες: (ορθόδοξες, ευαγγελικές, πεντηκοστής, μεικτές διαμαρτυρόμενες-καθολικές, ενωμένες προτεσταντικές και αγγλικανικές), σε Ελλάδα, Ολλανδία και Βέλγιο.
Μία μόνο από αυτές τις εκκλησίες, μία ενωμένη προτεσταντική εκκλησία στις Βρυξέλλες είχε “παστόρισα” (δηλαδή ,γυναίκα που οδηγούσε τη Λειτουργία της εκκλησίας). Και αυτό έγινε, γιατί ο κανονικός πάστορας – ποιμένας έπασχε από σοβαρή νόσο (σίγουρα είχε πάρκινσον, ίσως και κάτι ακόμα – δεν κατάλαβα ποτέ) και δεν μπορούσε πια να υπηρετήσει. Αρχικά με ξένισε το φαινόμενο, αλλά η αγάπη μου για τη νέγρικη κουλτούρα (πάνω από το 80% ήταν μαύροι), η ανάγκη να εξετάσω το διαφορετικό και η θέλησή μου να εξασκήσω τα Γαλλικά με κράτησαν λίγους μήνες.
Καθώς δεν είμαι γυναίκα, δεν είχα μπει ποτέ πριν στον “πειρασμό” να σκεφτώ για τα δικαιώματα της γυναίκας στην εκκλησία. Φυσικά ξέρω, πως πολλά χριστιανικά δόγματα a priori δεν δέχονται καμία ιεροσύνη στη γυναίκα και πως σε κάποια από αυτά τα δόγματα, η γυναίκα δεν έχει κανένα πρακτικό δικαίωμα, παρά μόνο υποχρεώσεις, όπως περίπου και στις Ορθόδοξες και Καθολικές εκκλησίες, όπου οι γυναίκες μπορούν απλά να γίνουν μοναχές, ίσως και διακόνισσες.
Είναι λοιπόν αυτή η λειτουργία της εκκλησίας που ο Χριστός οραματιζόταν; Καλά το κάνουμε;
Μέσα από την προσπάθεια του zoiagapis.gr βλέπω, πως η επιχειρηματολογία των γυναικών συγγραφέων πολύ συχνά υπερέχει και πιάνει τα θέματα από οπτικές γωνίες που άντρες συγγραφείς δεν το καταφέρνουν. Μαθαίνω από τον τρόπο και τον σκοπό των άρθρων τους και περιμένω συνεχώς να δω, τι θα μοιραστούν την επόμενη φορά.
Αλλά και η γυναίκα αυτή, η παστόρισα, στην εκκλησία που πήγαινα για περίπου 3 μήνες, ήταν πάρα πολύ καλή στη μεταδοτικότητά της και αξιαγάπητη. Αφιέρωνε πολύ χρόνο στους πιστούς, έξτρα ώρες μελέτης της Γραφής μαζί τους και ήταν ανοιχτή να εξετάσει ό, τι “παράξενο” είχε να σημειώσει ένας νεοφερμένος Έλληνας φοιτητής που δεν ήξερε και πολύ καλά Γαλλικά – ομολογουμένως.
Καλές οι εμπειρίες, αλλά μήπως υπάρχει κάτι στην Αγία Γραφή που να αναφέρεται στο θέμα; Αρχικά είναι γνωστό, από τη συνάντηση του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα, πως ο Χριστός χτύπησε κατεστημένα που ήθελαν Ιουδαίους α) να μην μιλάνε με Σαμαρείτες και β) με γυναίκες δημοσίως. Επιπλέον, τιμάει τη χήρα που δίνει το δίλεπτο, ανεβάζει την πρώην πόρνη που πλένει τα πόδια του πιο πάνω από τους “επίλεκτους” και λόγιους της κοινής γνώμης. Ανασταίνεται και δίνει την επιτομή του έργου του, αυτό το μήνυμα της ανάστασης, πρώτα στις γυναίκες – κάνοντάς τις ίσως τις πρώτες “ιεραποστόλους”.
Όλοι, όμως, όσοι έχουν ασχοληθεί με το θέμα, ξέρουν, πως υπάρχουν πολλές αναφορές στην Αγία Γραφή που προσγειώνουν τις γυναίκες. Ας δούμε μερικές:
Ο Χριστός έκανε 12 αποστόλους και όλοι τους ήταν άντρες.
Ναι! Αλλά και όλοι ήταν Ιουδαίοι. Μήπως αυτό σημαίνει, πως κανένας δεν μπορεί να κάνει αποστολικό έργο, παρά μόνο Ιουδαίοι άντρες;
Ο Απ. Παύλος αναφέρεται αρκετές φορές και σε διαφορετικές εκκλησίες για το θέμα της θέσης της γυναίκας στην εκκλησία. Η πιο σημαντική και διαχρονική από αυτές νομίζω, πως είναι η εξής:
(Γαλάτας 3:28):
οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.
Δηλαδή: “δεν υπάρχει πλέον Ιουδαίος ούτε Έλληνας, ούτε δούλος, ούτε ελεύθερος, ούτε άντρας και γυναίκα. Όλοι σας είστε ένα δια του Ιησού Χριστού.”
Στη συζήτησή του ο Χριστός με τους Σαδδουκαίους τους εξηγεί, πως κατά την ανάσταση δεν θα έχουμε πλέον φύλο. Άρα, γιατί να έχει τόση σημασία τώρα;
Όμως, ο Απ. Παύλος έχει πει πολλά ακόμα για τις γυναίκες. Μερικά αμφισβητούνται, από κάποιους που προβάλλουν την ισότητα, για το κατά πόσο είναι όντως γραπτά του Απ. Παύλου. Όπως και να έχει, αξίζει να εξεταστούν προσεχτικά.
Μέσα από το βιβλίο: “οι Πράξεις των Αποστόλων” κανείς μπορεί να προσέξει τις πολυάριθμες αναφορές σε σημαντικές γυναικείες προσωπικότητες που προσέφεραν ουσιαστικά στο έργο του Απ. Παύλου. Μέσα στα γραπτά του, όμως, ο Απ. Παύλος αναφέρει οδηγίες για την τάξη μέσα στην εκκλησία, όπως οι ακόλουθες:
(Ά Κορ. 14:34,35)
αἱ γυναῖκες ἐν ταῖς ἐκκλησίαις σιγάτωσαν· οὐ γὰρ ἐπιτρέπεται αὐταῖς λαλεῖν, ἀλλ’ ὑποτασσέσθωσαν, καθὼς καὶ ὁ νόμος λέγει. 35εἰ δέ τι μαθεῖν θέλουσιν, ἐν οἴκῳ τοὺς ἰδίους ἄνδρας ἐπερωτάτωσαν· αἰσχρὸν γάρ ἐστιν γυναικὶ λαλεῖν ἐν ἐκκλησίᾳ.
Δηλαδή οι γυναίκες να μην μιλούν στην εκκλησία, αλλά ό,τι θέλουν να μάθουν, να ρωτούν τους άντρες τους στο σπίτι – που βέβαια φαίνεται να μην συμφωνεί με το Ά Κορ. 11:5, όπου φαίνεται, ότι οι γυναίκες και προσεύχονται και προφητεύουν! Αν και η προσευχή γίνεται και σιγανά, η προφητεία σίγουρα όχι.. Εδώ χρειάζεται, λοιπόν, να είμαστε ειλικρινείς, αν τα χωρία 34 και 35 δεν είναι παρένθετα, σε τι μπορεί να αναφέρονται;
Με μια πιο προσεχτική ματιά, φαίνεται να αναφέρονται στην ειρήνη/τάξη μέσα στην εκκλησία, όχι στο χάος. Προφανώς, λοιπόν, αν οι γυναίκες ήταν εκείνη την εποχή εντελώς απαίδευτες και ήταν η πρώτη φορά που έπαιρναν μέρος στον δημόσιο βίο, θα υπήρχαν σίγουρα θέματα τρόπου (μην νευριάζεις), υπομονής (περίμενε να τελειώσει) και επιχειρηματολογίας.
Το πιο διαδεδομένο σημείο είναι αυτό της “Ά Τιμοθέου 2”:
9Ὡσαύτως [καὶ] γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς, μὴ ἐν πλέγμασιν καὶ χρυσίῳ ἢ μαργαρίταις ἢ ἱματισμῷ πολυτελεῖ, 10ἀλλ’ ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν, δι’ ἔργων ἀγαθῶν. 11Γυνὴ ἐν ἡσυχίᾳ μανθανέτω ἐν πάσῃ ὑποταγῇ· 12διδάσκειν δὲ γυναικὶ οὐκ ἐπιτρέπω οὐδὲ αὐθεντεῖν ἀνδρός, ἀλλ’ εἶναι ἐν ἡσυχίᾳ. 13Ἀδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὕα. 14καὶ Ἀδὰμ οὐκ ἠπατήθη, ἡ δὲ γυνὴ ἐξαπατηθεῖσα ἐν παραβάσει γέγονεν· 15σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας, ἐὰν μείνωσιν ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασμῷ μετὰ σωφροσύνης·
Προφανώς, δεν είναι το πιο απλό κομμάτι στη Βίβλο, ειδικά το 15.. Μία ανάγνωση που προτείνω για το 12 είναι η εξής: Η γυναίκα να είναι ήσυχη, να μην διδάσκει και αυθεντεύει (στον) άντρα (της).
Μία συνολικότερη εικόνα, όμως, σε αυτά τα λόγια θα μας δώσει η εντολή του Χριστού (Μάρκος 10:42-48):
42καὶ προσκαλεσάμενος αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. 43οὐχ οὕτως δέ ἐστιν ἐν ὑμῖν, ἀλλ’ ὃς ἂν θέλῃ μέγας γενέσθαι ἐν ὑμῖν ἔσται ὑμῶν διάκονος, 44καὶ ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος ἔσται πάντων δοῦλος· 45καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.
Σε πολύ ελεύθερη μετάφραση: Αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε, όποιος θέλει να είναι μεγάλος και τρανός, να είναι υπηρέτης όλων, όπως εγώ. Δεν ήρθα για να υπηρετηθώ, αλλά για να διακονήσω και να παραδώσω την ψυχή μου, ως αντίλυτρο για την ψυχή πολλών. Δηλαδή, μην προσπαθείτε να εκμεταλλευτείτε κάτι από την Εκκλησία, για να έχετε εξουσία. Στην Εκκλησία είμαστε όλοι υπηρέτες. Αν το χάνετε αυτό, χάνετε το παράδειγμά μου. Εντελώς.
Μήπως, τελικά, έβλεπε ο Απόστολος Παύλος, πως κάποιοι εκμεταλλευόμενοι την επιείκεια και την αποδοχή της Εκκλησίας προσπάθησαν να ξεχωρίσουν (τότε έτυχε να είναι γυναίκες, σε άλλες περιπτώσεις άντρες); Μήπως, αν έγραφε σήμερα αυτή την επιστολή, θα απευθυνόταν σε όλους τους πιστούς που θέλουν πρωτοκαθεδρίες, αντί να αναφέρεται στις γυναίκες; Η Εκκλησία είναι ωραία, γιατί σχεδιάστηκε από τον Θεό. Ας μην την κάνουμε κομματοκρατούμενη.. (ή φαλλοκρατούμενη).
Στην ερώτηση λοιπόν: κάνει η γυναίκα να έχει εξουσία στην Εκκλησία; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι: “ΟΧΙ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ – ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΣ. Ο μόνος Κύριος είναι ο Χριστός”.
το άρθρο δεν εξαντλεί κάθε πτυχή της θέσης της γυναίκας στην εκκλησιαστική λειτουργία. Ας αφήσουμε λιγάκι χρόνο για συζήτηση πάνω σε αυτό.. και επιστρέφουμε!
