Ο πασιφισμός (ή ειρηνισμός) ως χαμένη ταυτότητα του Χριστιανισμού – όχι στη βία

Πολλοί χριστιανοί σήμερα θεωρούν πως η υπηρεσία στον στρατό και η συμμετοχή σε όποιον πόλεμο σε προστάξει η πατρίδα σου να πάρεις μέρος, είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού. Σταδιακά έχουν κερδηθεί κάποιες μάχες ανά τον κόσμο προς την αντίθετη κατεύθυνση, αυτή του ειρηνισμού (pacifism) και της μη βίας.
Σήμερα στη Γερμανία είναι απόλυτα αποδεκτό, δηλώνοντας πως κάποιος είναι χριστιανός, να μην υπηρετήσει στον στρατό. Αντίθετα στην Ελλάδα, θρησκευτικός λόγος άρνησης της στράτευσης ισχύει ίσως κατά αποκλειστικότητα για τους αυτοαποκαλούμενους “Μάρτυρες του Ιεχωβά”.Θεωρώ ότι το πρόβλημα στην Ελληνική παιδεία είναι πως οτιδήποτε δεν είναι στα έθιμα του τόπου αποτελεί και στοιχείο αίρεσης ή “δαιμονικής” ξενόφερτης μόδας. Αν αυτό είναι ρούχο, τότε κάποτε θα φορεθεί. Αν είναι όμως ιδεολογία, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα παρουσιαστεί μία καρικατούρα της όπου οι δήθεν οπαδοί της θα την εκμεταλλευτούν μάλλον για να καλοπεράσουν και όχι για να υπερασπιστούν το δίκαιο – βλέπε το όνειρο του δημοσίου υπαλλήλου από την εποχή της μεταπολίτευσης.
Ο Geoffrey Ostergaard (1926–1990), ανώτερος Λέκτορας της Κυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, αναφέρει πως στη Δύση η απαρχή της μη βίας έγινε με τους ακόλουθους του Χριστού, οι οποίοι δέχτηκαν τη διδασκαλία του Ματθ. 5:38,39,44  “ηκουσατε οτι ερρεθη οφθαλμον αντι οφθαλμου και οδοντα αντι οδοντος, εγω δε λεγω υμιν μη αντιστηναι τω πονηρω αλλ οστις σε ραπισει επι την δεξιαν σου σιαγονα στρεψον αυτω και την αλλην, εγω δε λεγω υμιν αγαπατε τους εχθρους υμων ευλογειτε τους καταρωμενους υμας καλως ποιειτε τους μισουντας υμας και προσευχεσθε υπερ των επηρεαζοντων υμας και διωκοντων υμας”. Όλο αυτό όμως σταμάτησε το 313μΧ όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος, καθώς έγινε χριστιανός, μετέτρεψε την επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας σε χριστιανική. Καθώς η πίστη μεταμορφώθηκε σε εκκλησία-σύμμαχο του κράτους, ο Άγιος Αυγουστίνος εξέφρασε ένα νέο δόγμα: ο κλήρος θα έπρεπε να είναι εντελώς αφιερωμένος στον Θεό και να ζει κατάλληλα, ενώ οι λαϊκοί θα έπρεπε να εκπληρώνουν όλες τις κανονικές υποχρεώσεις των υπηκόων. Επίσης ανέπτυξε το δόγμα του “δίκαιου πολέμου” το οποίο αργότερα, τον 13ο αιώνα ο Άγιος Θωμάς Ακινάτης επεξεργάστηκε.
William Lloyd Garrison (1805-1879)

Το παρακάτω είναι κατά λέξη μετάφραση ενός κειμένου, του οποίου συγγραφέας είναι ο William Lloyd Garrison όπως αυτό παρατίθεται στο βιβλίο “the kingdom of God is within you” του Leo Tolstoy (δυστυχώς από όσο ξέρω δεν έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά μέχρι στιγμής). Ο William, ιδιαίτερα αγαπητός από τους Quakers (χριστιανικό κίνημα που ξεκίνησε τα μέσα του 17ου αιώνα) έγινε διάσημος ως ήρωας για την απελευθέρωση των νέγρων. Το κείμενο τιτλοφορείται ως “Δήλωση απόψεων που υιοθετούνται από τη ‘Σύμβαση Ειρήνης’ και παρουσιάστηκε και υπογράφθηκε το 1838μ.Χ. στη Βοστόνη. Σκοπός του κειμένου είναι να παρουσιαστεί η μη αντίσταση στο κακό (Ματθ. 5:39) ως η μόνη βιώσιμη πρόταση για τη λύση του πολέμου σε παγκόσμιο επίπεδο και την ίδρυση της παγκόσμιας ειρήνης. Στην παρακάτω μετάφραση προστέθηκαν εικόνες για την εύκολη παρακολούθηση του κειμένου.

===


Το γραφείο του Στάλιν

Εμείς, οι υπογράφοντες, θεωρούμε ως όφελος προς τον εαυτό μας, για έναν σκοπό που αγαπούμε, προς τη χώρα στην οποία ζούμε, και τον κόσμο, να εκδώσουμε μία διακήρυξη που θα εκφράζει όλες τις αρχές που αγαπάμε, τους στόχους που θέλουμε να επιτύχουμε, και τα μέτρα που θέλουμε να υιοθετήσουμε για να διεκπεραιωθεί το έργο της ειρηνικής, παγκόσμιας μεταρρύθμισης.
Δεν αναγνωρίζουμε την υποταγή σε καμία ανθρώπινη κυβέρνηση… Αναγνωρίζουμε μόνο έναν Βασιλιά και Νομοθέτη, έναν Κριτή και Κύριο της ανθρωπότητας …
Η πατρίδα μας είναι ο κόσμος, οι συμπατριώτες μας όλη η ανθρωπότητα. Αγαπάμε τη χώρα γέννησής μας μόνο όσο αγαπάμε κάθε άλλη χώρα. Τα συμφέροντα, δικαιώματα, και οι ελευθερίες των Αμερικανών πολιτών δεν είναι πιο ιερά
[1] σε μας από ότι αυτά της (υπόλοιπης) ανθρώπινης φυλής. Ως εκ τούτου, δεν επιτρέπουμε καμία επίκληση σε πατριωτισμό, (ή) εκδίκηση οποιασδήποτε εθνικής προσβολής ή τραυματισμού…
Θεωρούμε πως εάν ένα έθνος δεν έχει δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενάντια σε ξένες δυνάμεις, ή να τιμωρήσει τους επιδρομείς, κανένα άτομο δεν κατέχει αυτό το δικαίωμα στη δική του περίπτωση (επίσης). Η μονάδα δεν μπορεί να είναι πιο σημαντική από το σύνολο…. Αλλά εάν ένας άπληστος και αιμοδιψής ξένος στρατός συνωστίζεται σε αυτές τις ακτές (Σ.Σ. η Βοστόνη είναι παραθαλάσσια) με την πρόθεση να κλέψει και να καταστρέψει τη ζωή, δεν θα υπερασπισθεί από ανθρώπους ή αρχές, τότε καμία αντίσταση δεν θα προσφερθεί στους εσωτερικούς ταραξίες της δημόσιας ειρήνης ή της ιδιωτικής ασφάλειας…
Το δόγμα, ότι όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου είναι χειροτονημένες και ευλογημένες[2] από τον Θεό, και ότι οι εξουσίες στις ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία, είναι σε συμφωνία με το θέλημα του, είναι τόσο παράλογο όσο και ασεβές. Αυτό κάνει τον αμερόληπτο Δημιουργό της ανθρώπινης ελευθερίας και ισότητας προσωπολήπτη[3] και τυραννικό. Δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι οι δυνάμεις που βρίσκονται σε κάθε έθνος ενεργούν με το Πνεύμα, ή οδηγούνται από το παράδειγμα του Χριστού, στη μεταχείριση των εχθρών: ως εκ τούτου, δεν μπορούν να συμφωνούν με το θέλημα του Θεού: και, ως αποτέλεσμα, η ανατροπή τους, με την πνευματική αναδημιουργία των υπηκόων τους είναι μη αναπόφευκτη.

Καταθέτουμε αυτή τη μαρτυρία, όχι μόνο ενάντια σε όλους τους πολέμους, είτε επιθετικούς είτε αμυντικούς, αλλά σε όλες τις προετοιμασίες για πόλεμο, ενάντια σε κάθε πολεμικό πλοίο, οπλοστάσιο, οχυρό, πολεμικό σύστημα και στρατό, οπλαρχηγό και στρατιώτες, ενάντια σε όλα τα μνημεία νίκης έναντι ξένου εχθρού, τρόπαιων από μάχες, όλων των εορτασμών για την τίμηση επιτυχιών του στρατού και του πολεμικού ναυτικού: ενάντια στην οικειοποίηση για την άμυνα ενός έθνους με τη βία και τα όπλα εκ μέρους οποιουδήποτε προσώπου νομικού δικαίου, ενάντια σε κάθε διάταγμα κυβέρνησης, που απαιτεί από τους υπηκόους στρατιωτική θητεία. Ως εκ τούτου, κρίνουμε παράνομο να φέρουμε όπλα, ή (να κατέχουμε) θέση σε στρατιωτικό γραφείο.
Όπως κάθε ανθρώπινη κυβέρνηση στηρίζεται από φυσική δύναμη και οι νόμοι της επιβάλλονται με την ξιφολόγχη, δεν μπορούμε να έχουμε θέση σε γραφείο το οποίο υπαγορεύει στον αξιωματούχο την υποχρέωση να αναγκάζει ανθρώπους να κάνουν το σωστό, επί ποινή φυλάκισης ή θανάτου. Ως εκ τούτου, αποκλειόμαστε εθελοντικά από κάθε νομοθετικό ή δικαστικό σώμα, και απαρνιόμαστε την ανθρώπινη πολιτική, την κοσμική τιμή, και τους σταθμούς εξουσίας. Εάν δεν μπορούμε να κατέχουμε μια νομοθετική ή δικαστική θέση, δεν μπορούμε (και) να εκλέξουμε άλλους να δρουν ως υποκαταστάτες (αντιπρόσωποί) μας.

κυφώνας / pillory

Ως επακόλουθο, δεν μπορούμε να μηνύσουμε κανέναν άνθρωπο, να τον αναγκάσουμε διά της βίας να αποκαταστήσει οτιδήποτε έχει πάρει από μας λανθασμένα, αλλά εάν αρπάξει το παλτό μας, θα (επιλέξουμε) να του δώσουμε και τον μανδύα μας, παρά να τον θέσουμε υπό τιμωρία.

Πιστεύουμε ότι ο ποινικός κώδικας της Παλαιάς Διαθήκης “οφθαλμός αντί οφθαλμού, και οδόντα αντί οδόντος” έχει ανακληθεί από τον Ιησού Χριστό, και ότι, στην Καινή Διαθήκη, η συγχώρεση αντί της τιμωρίας των εχθρών έχει διαταχθεί σε όλους τους μαθητές Του, εν πάση περιπτώσει. Το να αποσπάσεις λεφτά από εχθρούς, ή το να τους περάσεις κυφώνα (δεσμά), ή το να τον πας φυλακή, ή το να τους κρεμάσεις στην κρεμάλα, οπωσδήποτε δεν αποτελεί πράξη συγχώρεσης, αλλά τιμωρία…

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη με αποδείξεις ότι ο φυσικός εξαναγκασμός δεν προσαρμόζεται στην ηθική μεταρρύθμιση, ότι οι αμαρτωλές προδιαθέσεις των ανθρώπων μπορούν να υποταχθούν μόνον με την αγάπη, ότι το κακό μπορεί να εξολοθρευτεί από τη γη μόνο με την καλοσύνη, ότι δεν είναι ασφαλές να επαναπαύεσαι σε ένα σάρκινο χέρι…. να μας προστατεύει από το κακό, ότι υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια στο να είσαι ευγενικός, άκακος, υπομονετικός, και με πολύ έλεος, ότι μόνον οι πράοι θα κληρονομήσουν τη γη, γιατί οι βίαιοι που καταφεύγουν στο σπαθί είναι προορισμένοι (καταδικασμένοι) να χαθούν με σπαθί.

Martin Luther King Jr
πρωτεργάτης της παθητικής
διαμαρτυρίας των νέγρων

Ως μέτρο υγιούς πολιτικής – προστασία περιουσίας, ζωής, ελευθερίας – της δημόσιας ηρεμίας και της ιδιωτικής απόλαυσης, όπως και στη βάση της υποταγής σε Αυτόν που είναι ο Βασιλιάς των βασιλιάδων και ο Κύριος των κυρίων, αποδεχόμαστε εγκάρδια την αρχή της μη-αντίστασης, όντας σίγουροι ότι αυτό προβλέπει όλες τις πιθανές συνέπειες, διασφαλίζει ό,τι είναι αναγκαίο σε μας, (που είμαστε) εξοπλισμένοι με παντοδυναμία, η οποία τελικά πρέπει να θριαμβεύσει έναντι κάθε επίθεσης εχθρού.

Δεν συνηγορούμε σε καμία ιακωβιανή διδασκαλία. Το πνεύμα του Ιακωβινιασμού είναι το πνεύμα της αντίποινας, βίας, και φόνου. Δεν φοβάται τον Θεό ούτε σέβεται τον άνθρωπο. Θα είμαστε γεμάτοι με το πνεύμα του Χριστού. Εάν τηρούμε τις αρχές μας, είναι αδύνατον για μας να είμαστε άτακτοι, προδότες ή να συμμετέχουμε σε κακά έργα. Θα υποτασσόμαστε σε κάθε ανθρώπινο διάταγμα, για χάρη του Κυρίου. Θα υπακούμε κάθε απαίτηση της Κυβέρνησης, εκτός από αυτές που κρίνουμε αντίθετες με τις εντολές του Ευαγγελίου, και σε καμία περίπτωση δεν θα αντισταθούμε στην εφαρμογή του νόμου, εκτός από την πράα υποταγή μας στην τιμωρία της ανυπακοής[4].

“Ποιά η διαφορά για τους νεκρούς, τα ορφανά και τους άστεγους,  αν το μακελειό έγινε 
εν ονόματι του ολοκληρωτισμού ή του αγίου ονόματος της ελευθερίας και της Δημοκρατίας;” –Μαχάτμα Γκάντι

Αλλά καθώς θα τηρούμε το δόγμα της μη-αντίστασης και της παθητικής υποταγής στους εχθρούς, σκοπεύουμε, με ηθική και πνευματική έννοια, να μιλήσουμε και δράσουμε με τόλμη στον σκοπό (στο θέλημα) του Θεού. Να απειλήσουμε την ανομία, σε υψηλές και χαμηλές θέσεις, να εφαρμόσουμε τις αρχές μας σε κάθε υπάρχον αστικό, πολιτικό, νομικό και εκκλησιαστικό ίδρυμα και να επιταχύνουμε τον χρόνο όπου τα βασίλεια αυτού του κόσμου θα έχουν γίνει η βασιλεία του Κυρίου και του Χριστού, και θα βασιλεύει για πάντα.
Σε μας μοιάζει με αυταπόδεικτη αλήθεια ότι για οτιδήποτε το ευαγγέλιο έχει σχεδιαστεί να καταστρέψει σε αυτόν τον κόσμο, το οποίο είναι εναντίον του, πρέπει τώρα να εγκαταλειφθεί. Σε αυτήν την περίπτωση, έχει προβλεφθεί (προφητευθεί) ο καιρός όπου “συγκοψουσιν τας μαχαιρας αυτων εις αροτρα και τας ζιβυνας αυτων εις δρεπανα και ου λημψεται ετι εθνος επ εθνος μαχαιραν και ου μη μαθωσιν ετι πολεμειν”. Ως επακόλουθο, όλοι αυτοί που κατασκευάζουν, πωλούν, ή χειρίζονται αυτά τα θανατηφόρα όπλα, θέτουν τους εαυτούς τους έναντι της ειρηνικής κυριαρχίας του Υιού του Θεού στη γη.

 
Έχοντας διατυπώσει εν συντομία και ειλικρίνεια τις αρχές και τους σκοπούς μας, προχωρούμε στον προσδιορισμό των μέτρων που προτείνουμε να υιοθετήσουμε, για να θέσουμε το αντικείμενό μας σε εφαρμογή. Αναμένουμε να επικρατήσουμε μέσω της μωρίας του κηρύγματος – αγωνιζόμενοι να συστήσουμε τους εαυτούς μας στη συνείδηση κάθε ανθρώπου, στα μάτια του Θεού. Από τον τύπο, θα διαδώσουμε τις απόψεις μας όσο ευρέως γίνεται πρακτικά. Θα προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε τη συνεργασία όλων των ατόμων, ανεξαρτήτου ονόματος ή αίρεσης… Για αυτόν τον λόγο θα πραγματοποιήσουμε ομιλίες, θα κυκλοφορήσουμε φυλλάδια και δημοσιεύσεις, θα σχηματίσουμε κοινότητες και θα κάνουμε αίτηση στο κράτος και στις εθνικές κυβερνήσεις, σε σχέση με το θέμα της παγκόσμιας ειρήνης. Θα είναι βασικό αντικείμενο η επινόηση τρόπων και μέσων για να εφαρμοστεί μία ριζική αλλαγή στις αντιλήψεις, στα αισθήματα, στις πρακτικές της κοινωνίας, αναφορικά με την αμαρτωλότητα του πολέμου και τη μεταχείριση των εχθρών.

Oι άγιοι Σαράντα

Κατά την εκκίνηση του τεράστιου έργου που έχουμε μπροστά μας, δεν έχουμε ξεχάσει ότι, κατά τη δίωξη αυτού του έργου, μπορεί να κληθούμε να εξεταστεί η ειλικρίνειά μας, ακόμα και μέσα από μία φοβερή δοκιμασία. Μπορεί να μας υποβάλλουν σε προσβολές, οργή, πόνο, ακόμα και θάνατο. Περιμένουμε ουκ ολίγη παρανόηση, παραπληροφόρηση και συκοφαντία. Μπορεί να προκύψει σάλος εναντίον μας. Οι ασεβείς και οι βίαιοι, οι περήφανοι και οι φαρισαίοι, οι φιλόδοξοι και οι τύραννοι, οι αρχές και οι εξουσίες, και οι πνευματικά κακοί σε υψηλές θέσεις, μπορεί να συνεργαστούν για να μας συντρίψουν. Όπως συμπεριφέρθηκαν στον Μεσσία, του οποίου το παράδειγμα αγωνιζόμαστε ταπεινά να μιμηθούμε…. Δεν θα φοβηθούμε την τρομοκρατία, ούτε θα προβληματιστούμε. Η πεποίθησή μας είναι στον Παντοδύναμο Κύριο, όχι σε άνθρωπο. Έχοντας αποσυρθεί από την προστασία των ανθρώπων, τι μπορεί να μας στηρίξει εκτός από την πίστη η οποία υπερνικά τον κόσμο; Δεν θα το θεωρήσουμε παράξενο το ότι θα περάσουμε από δίκες για να δοκιμαστούμε, ως κάτι το απρόσμενο, αλλά θα χαρούμε, καθώς είμαστε κοινωνοί των παθημάτων του Χριστού. Δια τούτο δεσμευόμαστε να κρατάμε τις ψυχές μας στον Θεό, κάνοντας το αγαθό, σαν να το κάνουμε στον πιστό Δημιουργό. “και πας ος αφηκεν οικιας η αδελφους η αδελφας η πατερα η μητερα η γυναικα η τεκνα η αγρους ενεκεν του ονοματος μου εκατονταπλασιονα ληψεται και ζωην αιωνιον κληρονομησει”

 
Βασιζόμενοι στη σιγουριά και στον θρίαμβο των απόψεων που περιέχονται σε αυτήν τη διακήρυξη, ανεξάρτητα από την τρομερή εναντίωση που μπορεί να παραταχθεί – σε επίσημη μαρτυρία της πίστης της θεϊκής προέλευσης – υπογράφουμε, συνιστώντας τη στη λογική και συνείδηση της ανθρωπότητας, χωρίς αυτό να μας προσθέτει άγχος για το τι μπορεί να μας συμβεί, και η επίλυση ας είναι στη δύναμη του Κυρίου Θεού, σε ηρεμία και πραότητα να αντιμετωπίσουν το θέμα



Μετάφρ. zoiagapis


[1] ιερά : more dear to us
[2] χειροτονημένες και ευλογημένες : approvingly ordained
[3] προσωπολήπτη: unequal
[4] except by meekly submitting to the penalty of disobedience.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *