Υποκουλτουρες Σωτηριας

Ο Νεοέλληνας σήμερα έρχεται αντιμέτωπος με πολλές σχολές και ρεύματα ως προς τη σωτηρία. Ακολουθεί μία μικρή επισκόπηση, ίσως όχι τέλεια, αλλά αρκετή για να ανοίξουμε μια συζήτηση επί του θέματος.

salvation

Ίσως επιπόλαια, αλλά ειλικρινά, μετράω τέσσερις σχολές σωτηρίας, εντοπίσιμες αυτούσιες σε διάφορες θρησκείες, αλλά και πολλές / όλες μαζί στον Χριστιανισμό. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο και δύσκολο θέμα, αλλά είναι και αυτό που θα ήθελα να σκεφτούμε και να συζητήσουμε. Για όποιον θα ήθελε να το κοιτάξει παραπέρα, τον προτρέπω να μελετήσει τις βασικές αρχές των μεγάλων θρησκειών.

Για να δώσω έναν βασικό και απλό ορισμό για τη σωτηρία: η επανένωση με τον Θεό

1) Η Σωτηρία μέσω του Νόμου: Αυτή η σχολή μας θέλει να σωζόμαστε, όταν και μόνο όταν ακολουθούμε τον Νόμο. Αυτός ο Νόμος είναι φυσικά ο ηθικός, ο νόμος που έδωσε ο Θεός μέσω του Μωυσή, και ο οποίος υπάρχει μέσα στην καρδιά του ανθρώπου ως αντικειμενική ηθική βάση (Ρωμαίους 2:11-15). Κάποιοι θεωρούν, πως οι ηθικές αξίες αλλάζουν με την κουλτούρα, όμως κάθε ειλικρινής άνθρωπος ξέρει ότι ο φόνος, η κλοπή, η μοιχεία και η ψευδομαρτυρία είναι αμαρτίες ή τέλος πάντων, για τους άθεους φίλους μας, βλάπτουν την κοινωνία.

1α) Η αυτοδικαίωση είναι η υποκουλτούρα μέσα στην οποία κάποιος ζει και ενεργεί νομίζοντας, πως επειδή δεν είναι ο Χίτλερ, στη Δευτέρα Παρουσία ο Θεός θα τον σώσει από την κρίση. Αυτή η θεώρηση ακυρώνει και παραβλέπει εντελώς τον Χριστό, καθώς ο Χριστός ήρθε για να σώσει, ενώ οι ακόλουθοι της αυτοδικαίωσης θέλουν να σωθούν μόνοι τους (Πράξεις 4:10-12).
Βέβαια, όλοι ξέρουμε πως φταίμε σε πολλά, ακόμα και αν δεν έχουμε σκοτώσει κανέναν. Ο Χριστός αποκάλυψε, πως η αμαρτία βρίσκεται και σε πιο καθημερινά πράγματα, όπως στο να βρίζεις ή να μην κάνεις το καλό, ενώ μπορείς. Με λίγα λόγια μερικές καλές πράξεις δεν ακυρώνουν τις κακές, ένας παραβάτης μιας εντολής του Νόμου είναι ένοχος όλου του Νόμου (Ιακώβου 2:10,11), άρα δεν χωράει στη Βασιλεία του Θεού.

1β) Ο νομικισμός βρίσκεται στον αντίποδα της αυτοδικαίωσης, ως μια δεύτερη υποκουλτούρα της σωτηρίας μέσα από τον Νόμο, προωθώντας το εξής σκεπτικό: Ο Θεός μου ζητάει να κάνω κάποια πράγματα, εγώ δηλώνω πως δεν μπορώ να τα κάνω, αλλά αντί για τον Νόμο φτιάχνω έναν άλλο ιδιαιτέρως παράξενο νόμο, τον οποίο ζητάω και από τους γύρω μου να τον ακολουθούν, ώστε να μπορώ να τους ελέγχω.
Τέτοιες υποκουλτούρες, φυσικά, είναι προσβλητικές, όχι μόνο προς τον άνθρωπο, αλλά και προς τον Θεό, καθώς δίνουμε προσοχή σε άλλον νόμο (Γαλάτας 5:3-6, Ά Τιμοθέου 4:3-5).

2) Η σωτηρία μέσα από τη γνώση: Αυτή η σχολή θέλει τους ανθρώπους να επαναπαύονται στη Θεολογία, σε μια ιδιαίτερη γνώση που αποκτούν. Στο να ξέρεις, δηλαδή, το τριαδικό δόγμα, ή στο να ξέρεις απ’ έξω κομμάτια της Αγίας Γραφής, να έχεις πτυχία.. ή η ικανότητα να αναλύσεις μία παράγραφο των ιερών κειμένων σου δίνει την ψευδαίσθηση, πως είσαι από τους καλούς.

2α) Η γνωστή υποκουλτούρα που συναντάμε είναι η αφοριστική μοναδικότητα που εντοπίζεται παντού! Έτσι, σήμερα συναντάμε κυρίως ρατσιστικά ονόματα για τα διάφορα Χριστιανικά δόγματα: Ορθόδοξοι (κόκκινο), Καθολικοί (μπλε), Ευαγγελικοί κ.α. Διαμαρτυρόμενοι (Μωβ) κλπ. Αυτά τα ονόματα στην ουσία τους λένε πως διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα, καθώς είναι τα μόνα σωστά, τα μοναδικά! Δηλαδή: Οι ορθόδοξοι τείνουν να υποστηρίζουν πως είναι οι μόνοι ορθόδοξοι. Οι καθολικοί, πως ανήκουν στη μία και μοναδική καθολική εκκλησία. Οι Ευαγγελικοί, πως είναι οι μόνοι που πιστεύουν ειλικρινά στο Ευαγγέλιο κλπ. Άρα, όποιος δεν έχει κοινή θεολογία, δεν είναι από μας, άρα.. δεν σώζεται? (Ά Κορινθίους 1:11-13)
Με άλλα λόγια, σώζονται, δηλαδή, μέσα από την πρόσβαση σε έναν ιδιαίτερο τρόπο σκέψης . Μία μορφή γνωστικισμού, η οποία πλέον κρύβεται κάτω από τον μανδύα των πτυχίων και της υπεροψίας (Λουκάς 10:30-37, Ματθαίος 7:24-27).

2β) Μία συνήθης υποκουλτούρα στη σωτηρία μέσω της γνώσης είναι η ξεχειλωμένη χάρη. Δηλαδή, δηλώνοντας, πως κάποτε “πίστεψα”, γιατί ο Θεός έκανε χάρη μέσα από τη σταύρωση και ανάσταση του Χριστού, πλέον είμαι ελεύθερος … να κάνω ό,τι θέλω. Έτσι, η εξάρτηση από τον Θεό χάνεται παντελώς, και οδηγούνται οι ακόλουθοι αυτής της υποκουλτούρας σε μία ξέφρενη, αλαζονική ζωή, όπως οι γνωστικιστές (Ρωμαίους 6:12-17 και Ά Ιωάννου 2:1-6). Το λάθος τους είναι, πως ξεχνούν, ότι ο Χριστός υποσχέθηκε, πως όποιος μένει ενωμένος με τον Χριστό, φέρνει καρπό. Όποιος, όμως, δεν φέρνει καρπό, κόβεται και ρίχνεται στη φωτιά (Ιωάννης 15:6).

3) Η σωτηρία μέσα από τον εκκλησιασμό: Αυτή η σχολή μας θέλει να σωζόμαστε, μέσα από τη συμμετοχή μας στα διάφορα εκκλησιαστικά δρώμενα. Βάπτισμα, Θεία Κοινωνία κλπ. Ουσιαστικά, δηλαδή, η συμμετοχή μας στο εκκλησιαστικό γεγονός (για να δανειστώ τον όρο του Χρ. Γιανναρά) σε φέρνει στη σωτηρία. Αν λείπεις από την εκκλησία πολλές φορές, “κινδυνεύεις”.. Αυτή η σχολή μοιάζει αρκετά με την πρώτη, καθώς δανείζεται στοιχεία από τον νομικισμό. Είναι, δηλαδή, η συμμετοχή στα διάφορα ιδιαίτερα εκκλησιαστικά πράγματα αυτό που σου διασφαλίζει τη σωτηρία.

3α) Η σωτηρία μέσα από τα μυστήρια είναι η υποκουλτούρα που θέλει τους πιστούς να νομίζουν πως αυτό που τους εξασφαλίζει τη σωτηρία είναι το να σε βαφτίσουν μωρό, ή να σε διαβάσει ένας παπάς λίγο πριν πεθάνεις, μερικές φορές και αφού πεθάνεις. Προφανώς πρόκειται για ευσεβείς πόθους που κληρονομούνται ως έθιμα και στο τέλος τέλος σχηματίζουν μία παράδοξη παράδοση.
Όταν λοιπόν ονομάζονται μυστήρια οι εντολές του Χριστού, χωρίς να έχω κάτι με τη λέξη ή με τον θεσμό, αλλά με την εντύπωση που δημιουργεί η λέξη, τότε αρχίζουμε να πιστεύουμε πως η σωτηρία μας εξαρτάται από την ποιότητα εκτέλεσης του μυστηρίου (άρα και από τον παπά) παρά από τον Χριστό (Εβραίους 4:14-16).

3β) Η σωτήρια αποστείρωσηchurching είναι μία υποκουλτούρα παρόμοια με την αφοριστική μοναδικότητα. Η διαφορά είναι πως σε αυτήν την υποκουλτούρα δεν κυριαρχεί πλέον η υπεροψία, αλλά ο φόβος. Βασιζόμενοι σε λάθος βιβλικά κομμάτια υποστηρίζουν πως η παρέα με απίστους είναι κακή και επικίνδυνη.
Φυσικά όταν ο Απ. Παύλος έλεγε “οι κακές συναναστροφές φθείρουν τα καλά ήθη” (Ά Κορινθίους 15:33) δεν αναφερόταν στους απίστους, αλλά στους υποτιθέμενους πιστούς! και ειδικά σε αυτούς που κήρυτταν πως δεν υπάρχει ανάσταση. Αυτούς που χρειάζεται να αποκόβουμε από την παρέα μας οι πιστοί είναι τους δήθεν πιστούς (Ά Κορινθίους 5:9-11). Άλλωστε ποιο παράδειγμα έδωσε ο Χριστός κάνοντας παρέα με τις πόρνες και τους τελώνες;

4) Η σωτηρία μέσα από την πίστη: Αυτή η σχολή μας θέλει να σωζόμαστε από την ματαιοδοξία μας πρώτα και μετά από την αιώνια κρίση. Η πίστη προϋποθέτει, πως κάποιος αναγνωρίζει την αδυναμία του να εκτελέσει τον ηθικό Νόμο στην εντέλεια. Αυτό οδηγεί στο να αποδεχτεί, ότι δεν αξίζει τη σωτηρία, αλλά είναι έτοιμος να μετανοήσει και να πιστέψει, πως ο Χριστός μπορεί να τον σώσει, ακόμα και αν είναι ο ληστής που πεθαίνει καρφωμένος δίπλα του. Χρειάζεται να γίνει βέβαια ένας σαφής διαχωρισμός ενός απλού συναισθήματος κατάνυξης, δέους κλπ με την πίστη, η οποία είναι κατά βάση απόφαση.

Ποιο είναι το σωστό; Έχει πλάκα, γιατί όλες, εκτός από την 4η σχολή, τις χρωμάτισα αρνητικά. Κι όμως, ο Χριστός εμφανίζεται μέσα από όλες αυτές για να πει το εξής συνταραχτικό:
1. Είναι ο μόνος που τήρησε τον Νόμο στην εντέλεια, κι άρα ο θάνατος δεν μπορεί να τον κρατήσει στον Άδη. Έτσι ανασταίνεται! Η ανάσταση αυτή είναι και οριστική νίκη επί του θανάτου, πλέον, δηλαδή, εφ’ όσον έχει νικηθεί ο θάνατος μια για πάντα, δεν υπάρχει κανένας να σε κρατάει μακριά από τον Θεό, παρά μόνον ο εαυτός σου, η απόφασή σου, δηλαδή, να μην δέχεσαι τον Χριστό ως μοναδικό Κύριο, Παντοκράτορα!

2. Αυτό που περιέγραψα, όμως, είναι μία γνώση. Δεν σε σώζει η γνώση, γιατί μακάριοι είναι οι εκτελεστές των λόγων του Χριστού, όχι οι ακροατές! Επιπλέον, όταν ο Απ. Παύλος μίλησε στους Αθηναίους, τους είπε, πως ο Θεός παρέβλεψε τους χρόνους της άγνοιας και ζητάει από όλους τους ανθρώπους να μετανοήσουν. Δεν τους ζητάει να μάθουν απ’ έξω τον τρόπο που σώζεται κάποιος. Δεν είναι το “ένας είναι ο Αλλάχ και ένας ο προφήτης του ο Μωάμεθ” ούτε το “πιστεύω” αυτά που σου εξασφαλίζουν την πραγματική θεία κοινωνία.

3. Κάποιος πιστός θέλει την κοινωνία άλλων πιστών. Όχι μόνο για να μοιραστεί τα προβλήματά του και να βοηθήσει άλλους που έχουν ανάγκη, αλλά γιατί μέσα του λειτουργεί το αίσθημα της οικογένειας. Κάθε τι που λαμβάνει χώρα συλλογικά: το βάπτισμα, η θεία κοινωνία και η μετάνοια/εξομολόγηση έρχονται σαν κάτι το φυσιολογικό. Θες να δηλώνεις παντού και δημόσια, πως είσαι του Χριστού, λαχταράς να φας μαζί του και με τους άλλους πιστούς σαν οικογένεια στη δεύτερη έλευση και λυπάσαι όταν τον λυπείς, γι’ αυτό ζητάς συγγνώμη.

4. Έτσι ολοκληρώνεται το σχήμα της πίστης. Η πίστη, όμως, δεν είναι συναίσθημα, είναι ένας άλλος κόσμος, ο κόσμος, όπου ο πρωταγωνιστής παύεις να είσαι εσύ.

One thought on “Υποκουλτουρες Σωτηριας

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *