Το Εβραϊκό Πάσχα είναι η γιορτή της ελευθερίας αλλά και η γιορτή της λατρείας.

Το θέμα της λέξης λατρεία, δηλαδή το “λατρ”, απαντάται για πρώτη φορά στην Αγία Γραφή στο βιβλίο της Εξόδου, σύμφωνα με τη μετάφραση των εβδομήκοντα (LXX). Στην ουσία όχι μόνο πρωτοαπαντάται εκεί, αλλά από τις 100 φορές που υπάρχει αυτό το θέμα στην Παλαιά Διαθήκη, οι 21 είναι στην Έξοδο!

Σημειώστε εδώ πως στο βιβλίο των Ψαλμών δεν υπάρχει καθόλου αυτό το θέμα! Προφανώς γιατί είναι άλλο πράγμα η δοξολογία / υμνωδία και άλλο η λατρεία.

Το μόνο βιβλίο της Π.Δ. που ξεπερνάει την Έξοδο σε αυτόν τον τομέα, είναι το Δευτερονόμιον με 25 αναφορές. Σε αυτό επαναλαμβάνεται συνεχώς το “να λατρεύετε μόνο τον Κύριο και Θεό σας” και το “να μην λατρεύετε άλλους θεούς” – να μην κάνετε είδωλα.

Πού όμως κολλάει στην Έξοδο το θέμα της λατρείας;

Στην Έξοδο επαναλαμβάνεται συνεχώς, σαν επωδός, το εξής: “στείλε τον λαό μου για να με λατρεύσει στην έρημο”. Το μήνυμα όλου του βιβλίου της Εξόδου κρύβεται σε αυτήν την εντολή του Θεού προς τον Φαραώ. Αυτή η φράση επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά από τον Θεό στον Μωυσή και από τον Μωυσή στον Φαραώ, πριν από κάθε πληγή, και ξεχωρίζει μέσα στο κείμενο. Η ελευθερία να λατρεύσεις τον Θεό είναι τόσο σημαντική για τον Θεό, που παρεμβαίνει τόσο δυνατά όσο σε λίγα βιβλία της Αγίας Γραφής.

Ετυμολογικά η λέξη λατρεία προέρχεται από τη λέξη “λάτρα” που σχετίζεται με το καθάρισμα – συγύρισμα του νοικοκυριού. Στην αρχαιοελληνική Γραμματεία η λέξη “λατρεία” αναφέρεται στην υπηρεσία ενός εργάτη. Άρα η σημασία είναι κάπως γενική, μέχρι που ο Πλάτωνας δίνει μια πιο ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά τη Θεϊκή υπηρεσία.

Το πρόβλημά μας σήμερα είναι πως, μπερδεμένοι καθώς είμαστε με τις μεταφράσεις, ιδιαίτερα από τα Αγγλικά, αλλά και λόγω της νεοελληνικής, δεν έχουμε μία σταθερή σημασία για τη λέξη λατρεία. Συχνά νομίζουμε πως είναι η υπερβολική αγάπη. Άλλοτε, νομίζουμε πως ταυτίζεται με τη λειτουργία στην τοπική εκκλησία. Σε αγγλόφωνες χώρες συχνά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το νόημα του worship από του adore. Κακώς, θα έλεγα, πολύ κακώς.

Αφήνοντας τα υπόλοιπα για τα επόμενα μέρη “περί Λατρείας” ας κρατήσουμε το εξής:

Σε λίγο θα γιορτάσουμε το Πάσχα. Πάσχα για τους Ισραηλίτες σημαίνει πέρασμα από τη σκλαβιά στην ελευθερία, με σκοπό να λατρεύσουν τον Θεό. Το χριστιανικό Πάσχα σημαίνει πέρασμα από την αναγκαιότητα της ανθρώπινης φύσης (τον θάνατο) στη ζωή.

Αντί για αρνιά, ο θείος αμνός
Αντί για σούβλισμα,  σταυρός
Αντί για Φαραώ, ο θάνατος
Αντί για την Αίγυπτο, η αμαρτία
Αντί για δύσβατη έρημο, ζωή με τις δυσκολίες της
Αντί για γης της επαγγελίας, αιώνια ζωή.

Σας αφήνω με ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια, που συνείσφερε σε μια γλυκιά επανάσταση, η οποία ήρθε να αλλάξει μια για πάντα τη ζωή των νέγρων αδελφών μας.